Τετάρτη, Δεκεμβρίου 19, 2007

Λήκυθος


Κι όταν ακόμα του στερούν
στην αρχή
τη φιλία και τον έρωτα
και ύστερα
τη λευτεριά και το ψωμί
στο αμετάδοτο εαυτόν ανάγοντας
χαλκό κρατά·

του στίχου του την περηφάνεια.

© Θεοδόσης Βολκώφ

Αντόνιο Πόρτσια (1)





Μικρό είναι εκείνο που για να δειχτεί κρύβει.


Πηγή: Φωνές, Αντόνιο Πόρτσια, Μτφ. Βασίλης Λαλιώτης, Εκδόσεις Ίνδικτος.

Κυριακή, Δεκεμβρίου 16, 2007

Andrei Tarkovsky - Romain Rolland: Αντιστίξεις και Αναλογίες

Ο Άγιος Κριστόφ πέρασε τον ποταμό. Όλη τη νυχτα βάδισε ενάντια στο ρεύμα. Σα βράχος, το κορμί του με τ΄ αθλητικά μέλη ξεπετιέται πάνω απ΄τα νερά. Στον αριστερό του ώμο κάθεται το Παιδί, αδύνατο και βαρύ. Ο Άγιος Κριστόφ στηρίζεται πάνω σ΄ένα ξεριζωμένο πεύκο που λυγάει. H ραχοκοκαλιά του κι αυτή λυγάει. Εκείνοι που τον είδαν να φεύγει, είπαν πως δε θά 'φτανε ποτέ· και πολύ καιρό τον ακολούθησαν τα σκώμματά τους και τα γέλια τους. Ύστερα η νύχτα απλώθηκε, κι εκείνοι κουράστηκαν. Τώρα ο Κριστόφ είναι πάρα πολύ μακριά για να τον φτάσουν οι κραυγές εκείνων που μένουν στην όχθη. Μέσα στο θόρυβο του χειμάρρου, δεν ακούει παρά την ήρεμη φωνή του Παιδιού, που κραταει μες στη μικρή του γροθιά μια σγουρή τούφα απ' τα μαλλιά του γίγαντα, λέγοντάς του ολοένα: "Περπάτα"!

Ο Κριστόφ περπατάει, με τη ράχη σκυφτή, με τα μάτια ίσα μπροστά, στυλωμένα πανω στη σκοτεινή όχθη που οι απόκρημνοι βράχοι της αρχίζουν ν' ασπρογαλιάζουν.

Ξαφνικά ο όρθρος σημαίνει, κι ένα πλήθος από καμπάνες ξυπνάει χοροπηδώντας. Να η καινούργια αυγή! Πίσω απ' τη σκοτεινή απόκρημνη ακτή υψώνεται ο χρυσός φωτοστέφανος του αόρατου ήλιου. Ο Κριστόφ, έτοιμος να πέσει, φτάνει επιτέλους στην όχθη. Και λέει στο Παιδί:

- Να, φτάσαμε. Πόσο ήσουνα βαρύ! Παιδί, ποιος είσαι λοιπόν;

Kαι το Παιδί αποκρίνεται:

- Είμαι η μέρα που θ' ανατείλει.

Πηγές: NΟΣΤΑΛΓΙΑ, του Αντρέι Ταρκόφσκι.

ΖΑΝ ΚΡΙΣΤΟΦ, Ρομαίν Ρολλάν, Mτφ. Γιώργος Πράτσικας, Εκδόσεις Γκοβόστη.

Τετάρτη, Νοεμβρίου 28, 2007

Σαν Haiku (2)


Στίχοι κι αγάπες
λησμονημένοι νεκρές
που με στοιχειώνουν

***
Κάποτε κλείνω
τη βοή της θάλασσας
μες στα κοχύλια

***
Βαθιά στο δάσος
το πέλμα της χαίρονται
πευκοβελόνες

***
Από τη σκέψη
βαρύς και σκληρότατος
από το πάθος

***
Τα δάχτυλά μου
πάνω της κρατάν γερά
το πεπρωμένο

***
Τα δάχτυλά της
λέαινες πάνω μου που
ψαύουν την πέτρα

***
Εδώ ανατέλλει
μέσα σε θρύλο η θλίψη
και με νυχτώνει

***
Λάμψη σκοτεινή
Νοέμβριε του Σκορπιού
που μου ταιριάζεις

***
'Εχεις στα χείλη
φιλιών το ναι και τ' όχι
και όλος τρέμω

***
Ώρες της θλίψης
κρατούν το μυστικό τους
επτασφράγιστο

***
Ιδεόγραμμα
στη γλώσσα του αίματος
διαβάζω ξίφος

***
Και ο πάγος μου
δεν καίει λιγότερο
απ' τη φωτιά μου


© Θεοδόσης Βολκώφ

Πέμπτη, Νοεμβρίου 15, 2007

Σάββατο, Νοεμβρίου 10, 2007

Ο Δαίμονας (Απόσπασμα 8ο)



Τον Έρωτα τον έμαθα στα ερέβη,
μέσα σε νύχτες πυρωμένες και γκρεμούς,
στον Τάρταρο που ζει για να μολεύει,
μα εγώ κρατήθηκα αγνός με τους αγνούς.


Πόρν’ η λαγνεί’ ας είναι κι ας χορεύει,
θυμήσου, εσύ, τι βλέπεις τώρα και ακούς,
τη ρώμη μου τα άγρια να λατρεύει,
σκληρού, πυρακτωμένου Δαίμονα ψαλμούς.


Κυριαρχεί στα τέλματα η φωτιά μου·
και μες στης πόρνης πάλι αγνός την αγκαλιά
γιατί αγκάλιαζα κι εκεί με τα φτερά μου –

μες στους ξανασασμούς από τα στήθια,
στο ψέμα μέσα της στιγμής και στα φιλιά
εγώ με αγάπη αγκάλιαζα κι αλήθεια.




© Θεοδόσης Βολκώφ

Πέμπτη, Νοεμβρίου 01, 2007

Σαν Haiku (1)


H A I K U
Ι
Είδε στη λίμνη
της ζωής ο Έρωτας
το πρόσωπό του.
ΙΙ
Τρόμαξε κι είπε:
«Καταλαβαίνω· κι εγώ
Θάνατος είμαι».
ΙΙΙ
Κι είπε η Ζωή:
«Ας χάνομαι μέσα σου,
εσένα ζητώ».
ΙV
«Είμαι απέραντη
και μπορώ να πεθαίνω·
φοβούνται οι νεκροί».


© Θεοδόσης Βολκώφ

Σάββατο, Οκτωβρίου 27, 2007

Εκδρομή στο "Ποιείν"


Σήμερα, Σάββατο 27 Οκτωβρίου, πηγαίνουμε εκδρομή στο "Ποιείν", όπου θα συναντήσουμε τους Σωκράτη Ξένο και Κώστα Μπραβάκη...

Πέμπτη, Οκτωβρίου 18, 2007

Notre Dame de Paris - Belle

Σε έναν φίλο που ξέρω ότι διάβασε πρόσφατα την Παναγία των Παρισίων...

Μουσική: Richard Cocciante
Στίχοι: Luc Plamondon

Κυριακή, Οκτωβρίου 14, 2007

Soul Asylum - Runaway train


Στην Αλίσια, στη Μελίνα και στον Χρήστο


Call you up in the middle of the night
Like a firefly without a light
You were there like a slow torch burning
I was a key that could use a little turning

So tired that I couldn't even sleep
So many secrets I couldn't keep
Promised myself I wouldn't weep
One more promise I couldn't keep

It seems no one can help me now
I'm in too deep
There's no way out
This time I have really led myself astray

Runaway train never going back
Wrong way on a one way track
Seems like I should be getting somewhere
Somehow I'm neither here no there

Can you help me remember how to smile
Make it somehow all seem worthwhile
How on earth did I get so jaded
Life's mystery seems so faded

I can go where no one else can go
I know what no one else knows
Here I am just drownin' in the rain
With a ticket for a runaway train

Everything seems cut and dry
Day and night, earth and sky
Somehow I just don't believe it

Bought a ticket for a runaway train
Like a madman laughin' at the rain
Little out of touch, little insane
It' s just easier than dealing with the pain

Runaway train never comin' back
Runaway train tearin' up the track
Runaway train burnin' in my veins
Runaway but it always seems the same



Soul Asylum - Runaway train

Τετάρτη, Οκτωβρίου 10, 2007

Άδωνις - Άσματα του Μιχιάρ του Δαμασκηνού



Ένας θεός αγαπάει το άλγος του



Στον θεό που σχίζεται
στα βήματά μου -
εγώ ο Μιχιάρ ο καταραμένος,
θυσία υψώνω τους νεκρούς
και λέω την ευχή του πληγωμένου λύκου.

Αλλά οι τάφοι που χασμουριούνται
στα λόγια μου
κλωσσάνε τ' άσματά μου
μ΄έναν θεό που απομακρύνει τις πέτρες από μας
και αγαπάει το άλγος του,
ευλογεί ακόμα και την κόλαση·
λέμε μαζί τις προσευχές
και στης ημέρας το πρόσωπο δίνει ξανά την αθωότητα.



Πηγή: Άδωνις, Άσματα του Μιχιάρ του Δαμασκηνού, Μτφ. Μάρκελλος Πιράρ, Εκδόσεις Άγρα.

Τρίτη, Οκτωβρίου 09, 2007

Tσε Γκεβάρα - 40 χρόνια μετά

Σαν σήμερα, στις 9 Οκτωβρίου του 1967,πριν από 40 χρόνια, δολοφονείται στη Βολιβία ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα.
Ακούμε το θρυλικό πλέον και πολυδιασκευασμένο τραγούδι του Carlos Puebla. Τραγουδά η Νathalie Cardone.

Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 27, 2007

ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΟΛΕΜΟΥ



ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΠΟΛΕΜΟΥ

Δώσε μου Κύριε βέβαιο τον εχθρό
- σώμα με σώμα θέλω να χτυπιέμαι -
αυτόν που μες στα μάτια του διαβάζω
τετελεσμένο ή σχεδόν τον θάνατό μου·

κι απάλλαξε
απάλλαξέ με από τη διβουλία των φίλων
από τους λόγους και τις πράξεις των χλιαρών
από τα στήθια όπου η καρδιά στιγμές χτυπά
κι ύστερα πάλι ευθύς το μετανιώνει.

Αφού δεν είμαι ακόμη άξιος της ειρήνης
κι αφού να ξεπληρώσω πρέπει κρίματα πολλά
κι είμαι –το ξέρεις– Πρίγκιπας Πολέμου
δώσε μου Κύριε βέβαιο τον εχθρό
και καθαρό τον πόλεμο ώς το τέλος.


© Θεοδόσης Βολκώφ

Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 20, 2007

Τραγούδι - Μνήμη Πηγής Καφετζοπούλου

Μνήμη Πηγής Καφετζοπούλου
Σε ποιον σε χρώσταγα για να σε δώσω;
Θ. Βολκώφ


Χέρι δυνατό πολύ σ’ αρπάζει,
λέγαμε πως θα ΄μαστε μαζί,
ό,τι κλαίει εδώ κι ό,τι σπαράζει
δεν ακούγεται, σχεδόν δε ζει.

Μοίρα φθονερή καταδικάζει,
γδέρνει, καίει και σκορπάει κορμιά,
τη ζωή με θάνατο μπολιάζει
τώρα που μου σώνεται η λαλιά.

Ποιος γελά μαζί μου και ποιος παίζει,
ποιος μ’ αφήνει νύχτα ορφανό,
ποιος ορίζει όλο να πληρώνω
κι όμως πάντα κάτι να χρωστώ.


© Θεοδόσης Βολκώφ

Τετάρτη, Σεπτεμβρίου 19, 2007

EMINESCU - Ωδή σε αρχαίο μέτρο

Ο εθνικός ποιητής της Ρουμανίας και ένας από τους κορυφαίους του κόσμου. Για πολλούς, ο τελευταίος μεγάλος του Ρομαντισμού. Ζωή τραχιά, σύντομη, τυραννισμένη. Ο Εμινέσκου -
"ήξερε" από ποίηση, αλλά, αλίμονο, - κι ας είχε ώριμη πολιτική σκέψη - όχι από πολιτική...
Προσεχώς ένα από τα κορυφαία του ποιήματα - Ο Εωσφόρος.

Αφιερώνεται στον φίλο Γιώργο Κ. Ανυφαντή.

Τρίτη, Σεπτεμβρίου 11, 2007

ΔΑΒΙΔ (απόσπασμα)





Εσύ που με βλέπεις μη φοβάσαι
και μην τρομάζεις εσύ που με ακούς
στην πιο σιωπηλή σου ώρα
στην πιο σκοτεινή σου στιγμή
από τα έγκατα αντηχώ βαθιά σου
και προστάζω –
μείνε ακόμα μέσα στις σκιές
και ανδρώσου στο πυκνό σκοτάδι
της νύχτας το αμόνι
για σώματα σαν το δικό σου έχει πλαστεί.




© Θεοδόσης Βολκώφ

Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 10, 2007

Γκάντι (2)



Είναι προτιμότερο να είμαστε βίαιοι, αν υπάρχει βία στις καρδιές μας, από το να φοράμε τον μανδύα της μη βίας για να καλύψουμε την αδυναμία μας.
Μαχάτμα Γκάντι

Υ.Γ. Κάποιοι λόγοι προσλαμβάνουν άλλο βάρος στα στόματα ορισμένων ανθρώπων...

Τρίτη, Σεπτεμβρίου 04, 2007

Marginalia - 2



H ανθεκτικότης του φελλού, ναι. Αλλά μήπως αυτή δεν μας λέει πολλά και για την τόσο καταφανή όσο και απογοητευτική έλλειψη σε κότσια των παροικούντων τη μικρή μας Ιερουσαλήμ;

Υπάρχουν λογιών λογιών σιωπές. Δεν βαραίνουν όμως όλες το ίδιο.

Πρέπει να κοιτάζουμε το ποιος σωπαίνει και γιατί. Κι όταν αυτός ο κάποιος – όποιος κι αν είναι - σωπαίνει από δειλία, που τη βαφτίζει κατά τη βολή του αξιοπρέπεια και ανωτερότητα, τότε έχει όλο τον χώρο και τον χρόνο ο κάθε μωροφιλόδοξος, που αντί για έργο επιδεικνύει διασυνδέσεις, να μιλά και να ακούγεται.

Και τα γύναια στέργουν, γιατί τόσο καταλαβαίνουν και θαμπώνονται.

Όσο ο καιρός περνάει και οι καταστάσεις διαιωνίζονται, η σιωπή γίνεται όλο και περισσότερο επικίνδυνη και για τούτο όλο και περισσότερο απαράδεκτη.

Κι είναι λυπηρό να βλέπεις ακόμα και ανθρώπους που έχουν κάτι να πουν να αναλώνονται σε λιβανωτούς και χειροφιλήματα για λίγα ψιχία φιλολογικής δόξας.

Έχω φτάσει στο σημείο – και ξέρω ότι με αυτό διαφωνούν πολλές αισθαντικές ψυχές - να προτιμώ να συναντήσω έναν άντρα με το θάρρος της γνώμης του από το να διαβάσω ένα ακόμα καλό ποίημα.

Και είναι ντροπή για την «ποίησή» μας το ότι πρέπει να βγεις έξω από αυτήν για να βρεις ανθρώπους με χαρακτήρα.

Όταν οι ποιητές δεν έχουν κότσια, εκφυλίζονται σε καλαμαράδες.

Μέσα στην καλλιτεχνική μας πραγματικότητα αυτό που λείπει περισσότερο δεν είναι τόσο οι καλές πένες όσο το αρρενωπόν του φρονήματος.



© Θεοδόσης Βολκώφ



Υ. Γ. Εν καιρώ, αλλά σύντομα, τα υπόλοιπα.

Γκάντι (1)



Στην αρχή σε αγνοούν, μετά σε κοροϊδεύουν, μετά σε πολεμούν και μετά νικάς.
Μαχάτμα Γκάντι

Δευτέρα, Αυγούστου 27, 2007

Π Ε Ν Θ Ο Σ




Όταν οι άνθρωποι τη φωτιά δεν την έχουν μέσα τους,
την απλώνουν παντού γύρω τους.
Βολκώφ

Σάββατο, Αυγούστου 18, 2007

Ο Δαίμονας (απόσπασμα 7ο)


Πότε θα μάθεις να διαβάζεις τη φωτιά,
το μαύρο γράμμα στο πυρό λυκόφως,
του μαύρου λιονταριού στην πέτρα τη νυχιά,
του δράκοντα το σχήμα στο αστρόφως...

Τα μυστικά σημάδια πάνω στα σπαθιά
και τα σπαθιά στους τάφους κι ένας λόφος,
κι εκεί εγώ και σε κοιτάζω από μακριά
ενώ ουρανούς γεννά γύρω μου ο ζόφος.

Έλα. Θα σου διδάξω τη γραφή μου,
κατάβαθα στα προαιώνια σκότη,
δε βρίσκεται σε βίβλους και χαρτιά

- η μόνη που θα μάθει και η πρώτη -
την ψηλαφίζεις ήδη στη μορφή μου,
στο μέτωπο, στα μάτια, στα φτερά.


© Θεοδόσης Βολκώφ
Σημείωση: Πάνω, σκίτσο του υπογράφοντος προ δεκαετίας ή σχεδόν.

Σάββατο, Αυγούστου 11, 2007

Κι είχε δικαίωμα να μιλά


Κι είχε δικαίωμα να μιλά



Κι είχε δικαίωμα να μιλά
γιατί είχε πεθάνει·

κι ήταν η φωνή του δύναμη
γιατί άρχιζε απ’ όπου οι άνθρωποι τελειώνουν
κι ήταν η λέξη του βάρος
γιατί ερχόταν απ’ την όχθη την αντίπερα
κι ο αντίλαλός του πλούσιος
γιατί χτύπαγε στο αδιαπέραστο που τον γεννούσε
κι ο ήχος του ακριβός
γιατί έπαλλε το ανεπίστρεπτο εντός του·

μη σταματώντας σε πόνο και πληγή
μη σταματώντας στη θλίψη και στο πένθος
μα ώς το τέλος
στο θάνατο φτάνοντας

είχε δικαίωμα να μιλά
γιατί είχε πεθάνει.



© Θεοδόσης Βολκώφ

Τετάρτη, Αυγούστου 01, 2007

Stevie Wonder - Free

Free like the river
Flowing freely through infinity
Free to be sure of
What I am and who I need not be
Free from all worries
Worries prey on oneself's troubled mind
Freer than the clock's hands
Tickin' way the times
Freer than the meaning of free that man defines
Life running through me
Till I feel my father God has called

Me having nothin'
But possessing riches more than all
And I'm free
To be nowhere
But in every place I need to be
Freer than a sunbeam
Shining through my soul
Free from feelin' heat or knowing bitter cold
Free from conceiving the beginning
For that's the infinite start

I'm gone - gone but still living
Life goes on without a beating heart

Free like a vision
That the mind of only you can see

Freer than a raindrop
Falling from the sky
Freer than a smile in a baby's sleepin' eyes

I'm free like a river
Flowin' freely through infinity
I'm free to be sure of what
I am and who I need not to be
I'm much freer - like the meaning of the word free that crazy man defines
Free - free like the vision that
The mind of only you are ever gonna see
Free like the river my life
Goes on and on through infinity.


Για τη γλύκα και τη σεμνότητα του λόγου σου Stevie και για το φωτεινό σου το χαμόγελο στην αρχή του video... Για το καθάριο σου βλέμμα. Ναι, το καθάριο σου βλέμμα, το πριν και πέρα από οράσεις...

Κυριακή, Ιουλίου 29, 2007

Το Χειρόγραφο Κράους - (μικρό απόσπασμα)





Ένα βράδυ, ο Ρίχτερ μπήκε με ορμή στο διαμέρισμα κρατώντας έναν χοντρό φάκελο. Στα μαλλιά και στο πανωφόρι του έλιωναν νιφάδες χιονιού. Είχα να τον δω τρεις ολόκληρες μέρες, κλεισμένος καθώς ήμουν στη σοφίτα και αφοσιωμένος στη μελέτη. Το Βερολίνο είχε πλέον παραδοθεί άνευ όρων στον χειμώνα. Το κρύο έξω γινόταν διαπεραστικό, το χιόνι άρχιζε να πυκνώνει κι εγώ μόλις είχα πετάξει στη γέρικη σόμπα τα τελευταία μας ξύλα. Σήκωσα το κεφάλι από τα γραπτά μου και τον κοίταξα. Ανάσαινε γρήγορα και το πρόσωπό του φαινόταν ξαναμμένο. Τα μάτια του έλαμπαν με την ίδια πάντοτε, αλλόκοτη λάμψη.

- Έχω πράγματα, είπε, σε τόνο σχεδόν θριαμβικό, και απίθωσε τον φάκελο με θόρυβο στο τραπέζι.

Ήταν ένας κίτρινος φάκελος, δεμένος επιμελώς με έναν χοντρό σπάγγο στο σχήμα του σταυρού. Πάνω του ήταν γραμμένες με κεφαλαία δυο λέξεις. Τεντώνοντας λίγο τον λαιμό, διέκρινα ένα όνομα: Βίλιμπαλντ Στουρμ. Δεν είπα τίποτα, μόνο έμεινα να κοιτάζω τον Ρίχτερ που, όρθιος μπροστά στο τραπέζι και φορώντας ακόμα το παλτό του, με κοίταζε κι αυτός.

- Έχω πράγματα, επανέλαβε τέλος, και χωρίς να περιμένει απάντηση όρμησε στον φάκελο, έλυσε με εκπληκτική επιδεξιότητα τον σπάγγο, τον έσχισε σε μια μεριά και αποκάλυψε στα μάτια μου μια ολόκληρη στοίβα από χαρτιά διαφόρων μεγεθών που χύθηκαν άτακτα στο τραπέζι και ανακατεύτηκαν με τα δικά μου.

- Ο Στουρμ μού τα εμπιστεύθηκε να τα μελετήσω. Ως αντάλλαγμα, τού έδωσα ένα αντίγραφο που έφτιαξα ειδικά γι’ αυτόν από «Τα χρόνια του Ιησού». Αυτό καθαρόγραφα την προηγούμενη εβδομάδα. Το χαρτί που χρησιμοποίησα βέβαια είναι λίγο ακριβό, αλλά νομίζω πως άξιξε τον κόπο για κάτι τέτοιο. Περπατήσαμε για πάνω από τρεις ώρες. Παρά τα όσα γίνονται, το Βερολίνο εξακολουθεί να σε σπρώχνει στην πεζοπορία. Διάβασε τις πρώτες σελίδες στο δρόμο και τις βρήκε εξαιρετικές. Καρλ, σε αυτήν την άφιλη πόλη, πίστεψέ με, έχουμε έναν καλό φίλο.

Στο άκουσμα της τελευταίας λέξης κάτι σπάραξε μέσα μου. Θεωρούσα ευτυχή τον εαυτό μου που τόσο νωρίς βρήκα έναν άνθρωπο σαν τον Ρίχτερ, έναν πραγματικό φίλο και συμπαραστάτη, ένα συνοδοιπόρο τη στιγμή που ήμουν τόσο απογοητευμένος και εξαντλημένος από τον εαυτό μου και τον κόσμο, αλλά έξακολουθούσα να νιώθω, έστω κι αν δεν τολμούσα να το ομολογήσω σε αυτόν που τον ένιωθα αδερφό, και ίσως και στον εαυτό μου, ότι και αυτό δεν έφτανε, ότι κι εμείς οι δύο ακόμα ήμασταν λίγοι.
Ο Ρίχτερ, σαν να κατάλαβε το κέντρισμα που πέτυχε μέσα μου, πήρε ύφος πιο ήρεμο, άφησε το παλτό του σε μια καρέκλα και κάθισε απέναντί μου ανασκαλεύοντας αφηρημένα τον φάκελο και τα χαρτιά. Το βλέμμα του έγινε τότε σχεδόν μυωπικό, σαν να με κοίταζε χωρίς να βλέπει, όπως γινόταν πάντα όταν συγκεντρωνόταν στον εαυτό του και πριν να μιλήσει για κάτι που τον απασχολούσε βαθιά. Είχα μάθει πια αυτές τις περίεργες «διαλείψεις» του φίλου μου και περίμενα με υπομονή την ανάδυσή του στην επιφάνεια του χρόνου.

- Ο Στουρμ, άρχισε, είναι μια τρομερή περίπτωση, που, δεν σου κρύβω - με προβληματίζει σοβαρά. Είναι ποιητής, και καλός μάλιστα, απλώς και μόνο γιατί δεν έγινε επαναστάτης. Λίγο να αλλάξουν οι καιροί, και να ’σαι σίγουρος θα παρατήσει χωρίς δεύτερη σκέψη την πένα. Έχω παρακολουθήσει από πολύ κοντά το πώς κινείται μέσα στον κόσμο. Ο άνθρωπος αυτός, σιωπηλός πάντα και πάντα βλοσυρός, μυρίζει μπαρούτι. Τα οδοφράγματα είναι το αληθινό του στοιχείο, η καταγωγή και ο προορισμός του. Είναι σαν το άγριο ζώο που έχει καταδικαστεί να περιμένει... έως τη στιγμή που δεν θα χρειάζεται να περιμένει πια... Η αλήθεια είναι ότι η ποίησή του και η ποίησή μου συναντώνται σε πολλά σημεία. Υπάρχει όμως μια θεμελιώδης διαφορά στους χαρακτήρες. Είναι ο μόνος άνθρωπος, σου εξομολογούμαι, που όσο τον θαυμάζω άλλο τόσο τον φοβάμαι. Σε μένα το πάθος μένει πάντα στην κατάσταση του λιωμένου μετάλλου... και στρέφεται εναντίον του εαυτού μου· σε κείνον παίρνει αιχμή, γίνεται πάντα κάτι συγκεκριμένο και ατσάλινο, δόρυ ή ξίφος, ανάλογα με την περίσταση, και στρέφεται προς τα έξω. Ο Στουρμ μοιάζει να μην έχει κανέναν διχασμό, καμιά μεταμέλεια για ό,τι κάνει ή δεν κάνει. Δεν έχω ξαναδεί τέτοιο πράγμα. Αν κοιτάξεις την ποίησή του, θα δεις παντού το ίδιο πράγμα – Πόλεμος. Και πραγματικά, τον Βίλι δεν τον ενδιαφέρει τίποτα άλλο. Δώσ' του ένα οποιοδήποτε θέμα και αυτός θα στο κάνει πόλεμο. Η λύρα του φαίνεται πως έχει μόνο μια χορδή και γι’ αυτό τη χρησιμοποιεί περισσότερο σαν τόξο παρά σαν μουσικό όργανο. Ο Στουρμ, να το θυμάσαι, θα είναι ο ποιητής των επαναστάσεων που έρχονται, και κατά βάθος αυτό θέλει μονο να είναι. Με τη μια του χορδή λέει και ξαναλέει σε ολοένα και αυξανόμενη ένταση τα ίδια και τα ίδια, αλλά, πρόσεξε, χωρίς εκπτώσεις στην τέχνη του. Δεν έχει δέσει τον Πήγασο στο άροτρο ούτε έγινε υπηρέτης κανενός κόμματος ή καμιάς έτοιμης ιδεολογίας· η τέχνη του έρχεται να υπηρετήσει την κοινωνία μέσα από την κοινωνία μεν αλλά «από ψηλά». Εγώ τον παραβάλλω με έναν θείο πολεμιστή που εντούτοις θέλει να δώσει την ανθρώπινη μάχη. Γι' αυτό στους στενόμυαλους που περιορίζονται τόσο από την κομματική γραμμή ώστε να μην βλέπουν τίποτα πια, υπάρχει η αντίληψη ότι ο φίλος μας στέκεται μακριά από τους κοινωνικούς αγώνες. Αν άνοιγαν τα μάτια τους να δουν - και έβλεπαν -, τότε δεν θα έπρεπε ποτέ οι στίχοι του να λείπουν από τα χείλη τους. Και πρόσεξε, το κάνει αυτό σε μια εποχή που η λέξη «επανάσταση» ηχεί γελοία και ανιστορική. Ναι, ο Στουρμ δεν φοβάται να φανεί ακόμα και γελοίος. Κοίτα εδώ, έκανε, και λέγοντας αυτό πήρε ένα χαρτί απο τη στοίβα, το ξεδίπλωσε και διάβασε το ποίημα που ήταν γραμμένο. Πάνω πάνω ήταν σημειωμένο το εξής: “Nα ξεκινήσω με την πένα αυτό που θα ολοκηρωθεί μόνο με το σπαθί”.

Όταν ο Ρίχτερ τελείωσε την ανάγνωση μείναμε κι οι δυο συλλογισμένοι.

- Πρόσεξες το μότο φυσικά. Αυτή η φράση και μόνον συμπυκνώνει όλη την ουσία της ποίησης του Στουρμ, ό,τι έχει κάνει ώς τώρα και ό,τι θα κάνει στο μέλλον. Είναι εκπληκτική η ειλικρίνεια με την οποία δηλώνει τις προθέσεις του χωρίς ίχνος συστολής.

'Ακουγα το μικρό παραλήρημα του φίλου μου με εξαιρετική δυσπιστία. Ποτέ ώς τότε δεν είχα σοβαρό λόγο να αμφιβάλλω για την κρίση του, αλλά ιδίως μετά απ' όλα αυτά, αν δεν έβλεπα κάτι με τα ίδια μου τα μάτια, δεν δεχόμουν και δεν ήθελα να πιστέψω τίποτα. Πήρα ένα δεύτερο χαρτί από τη στοίβα, κιτρινιασμένο και σχισμένο στις άκρες, και - με αρκετή ομολογουμένως απροθυμία που άγγιζε μάλιστα τα όρια της δυσφορίας - άρχισα να διαβάζω...

© Θεοδόσης Βολκώφ

Παρασκευή, Ιουλίου 27, 2007

Marginalia - 1



Δίχως εκείνη την ιδιαίτερη, αφύσικη ένταση της θέλησης για την οποία κάνει λόγο ο Σίλλερ, ο άνθρωπος θα μας φαίνεται πάντοτε λίγος σε πίστη. Και δεν αναφέρομαι εδώ σε μια πίστη στο επέκεινα αλλά σε αυτή τούτη τη ζωή όπως την ξέρει και παλεύει να τη γνωρίσει χιλιάδες χρόνια τώρα, βιώνοντάς την ανάλλαγη και συνάμα τόσο διαφορετική από τόπο σε τόπο κι από εποχή σε εποχή.

Η προσκόλληση σε καθετί το στενά πρακτικό, όσο αναγκαίος όρος κι αν είναι για τη διατήρησή και συνέχιση της ζωής στην ακραιφνώς βιολογική της διάσταση, μάς δίνει ένα πολύ φτωχό «εξαγόμενο» όταν ανάγεται σε μοναδικό σκοπό και απόλυτο ρυθμιστή της ύπαρξης και της πράξης.

Είναι ζήτημα, σήμερα μάλιστα περισσότερο από ποτέ, προσανατολισμού.

Ο άνθρωπος που γυρίζει την πλάτη του στις κατά κοινή ομολογία σεβαστές ασχολίες και αγαστές επιδιώξεις, αυτές που δίδουν στο άτομο εξουσία και προάγουν, κατά πώς λέγεται, το ευρύτερο καλό και το κοινό συμφέρον - όλα αυτά τα έργα που «πηγαίνουν τις κοινωνίες μπροστά» σύμφωνα με τους ισχυρισμούς των απανταχού ηθικολόγων - έχει ήδη διαπράξει έγκλημα καθοσιώσεως και τον περιμένει, στην αμέσως επόμενη γωνία, αν όχι η ανοικτή επίθεση σίγουρα όμως τα πίσω από την πλάτη λόγια και τα ειρωνικά μειδιάματα, τα βλέμματα όλο περιφρόνηση, που αν το μπορούσαν, θα αφάνιζαν διαμιάς τον θρασύ.

Το επαναλαμβάνουμε. Είναι ζήτημα, πρωτίστως, προσανατολισμού.

Εκεί που οι περισσότεροι ονειρεύονται μια καλύτερη θέση, ο ποιητής ονειρεύεται το επόμενο ποίημα.


© Θεοδόσης Βολκώφ

Τρίτη, Ιουλίου 24, 2007

Επιτύμβιον



Και κάθε βρύση μου κρυφή αμείλικτα στερεύει
και κάθε μέσα μου φωνή σβήνει και δε μιλά
και το τραγούδι που ’ψαλα άρχισε πια να ρεύει
κι είν’ η σιωπή η μοίρα μου, τα γύρω μου νεκρά.



© Θεοδόσης Βολκώφ

Hereafter




Όταν πέθανε νεώτατος ο Σοπέν, ο Ντελακρουά έγραψε στο ημερολόγιό του: "Μου είναι αδύνατον να εννοήσω το πώς γίνεται να έχει πεθάνει αυτός ο άνθρωπος και να ζουν τόσοι άλλοι αχρείοι". Κάπως έτσι τα σημείωνε ο ζωγράφος...


Αλλά τώρα γυρίζουμε πάλι στην πολεμική. Κι ωστόσο, μπροστά σε κάποιους χαμούς, δεν έχει περάσει κάποτε, έστω φευγαλέα, από το φτωχό μας μυαλό τούτη ακριβώς η σκέψη;


Κι ακούω αμέσως μια παλιά παλιά φλογέρα να μου σφυρίζει -

"Έλεος, Κυρά, και σβήσε μου τη φλόγα της βλαστήμιας"...


Μπροστά στην απώλεια πάντα με τις αντιφάσεις μας, πάντα με όλα τα μέσα μας τα ασυμφιλίωτα...


Βολκώφ

Δευτέρα, Ιουλίου 23, 2007

Πηγή Καφετζοπούλου - Μά'ισσα Σελήνη


Μά'ισσα Σελήνη


Στους ίσκιους παίζουνε κρυφτό της νύχτας οι εραστές,
όλοι αγαπούν εκείνη,
που κάθε βράδυ γίνεται πιο όμορφη από χτες,
με όνειρα τους ντύνει.

Μικρή φαντάζει γόησσα στο φως των αστεριών,
η Μά'ισσα Σελήνη,
με μιας τους κλέβει το μυαλό, πλανεύτρα των καρδιών,
με όνειρα τους ντύνει.

Στους δρόμους παίζουνε κρυφτό της νύχτας οι φωνές,
που τραγουδούν για κείνη,
ανήμπορες ανοίγουνε μεγάλες αγκαλιές
και της ζητούν να μείνει.



Πηγή Καφετζοπούλου

Κυριακή, Ιουλίου 22, 2007

Πηγή Καφετζοπούλου

Του ποιητή της Σταυροπηγής


Στέκι του τα όνειρα
Πρόλαβα και τον είδα
να σκιάζει οπτασίες
Να φωτοτροπεί με το Άπειρο
Αγνός, ανύποπτος, σεσημασμένος
Επίσημη κατηγορία:
δηλώνει πως δεν ξέρει τίποτα
Ύποπτος για παντογνώστης
Και το χειρότερο:
συνομιλεί με την ψυχή του.


Πηγή: Πηγή Καφετζοπούλου, Πτήση (στο φως ενός κεριού), Εκδόσεις Δωδώνη.


Καλό σου ταξίδι, Πηγή... Περήφανος που σε γνώρισα... Kαλό σου ταξίδι...

Δευτέρα, Ιουλίου 16, 2007

Ρήσεις - 1


"Η ζωγραφική δεν γίνεται για να διακοσμούμε διαμερίσματα. Είναι ένα όργανο πολέμου για επίθεση και άμυνα εναντίον του εχθρού".


Πάμπλο Πικάσο, 1945



Ars minima

8.

Το σώμα είναι πληγή.

Ψυχή του τίγρη
το τρυφερότερο ζαρκάδι
σε σπαράζει.



© Θεοδόσης Βολκώφ

Παρασκευή, Ιουλίου 13, 2007

Dead Poets Society

Έχω πάρα πολλές ενστάσεις όσον αφορά στη συγκεκριμένη ταινία, αλλά αυτή τη σκηνή, καθώς και τη συνέχειά της με την «απαγγελία» του Whitman, την κρατάω. Το απόσπασμα αφιερώνεται – για άλλη μια φορά – σε αυτούς που μας κρύβουν την ομορφιά: στους μεγαλόσχημους κριτικούς μας, στους ασπάλακες των Πανεπιστημίων, στους διά την πνευματική μας ζωή κοπτόμενους εκδότες, στους διευθυντές των λογοτεχνικών μας περιοδικών και στους ποιητές που με το ένα χέρι βαστούν την πένα της ποίησης και με το άλλο τον κάλαμο της δημοσιογραφίας• κι ακόμα στους νέους – και δεν είναι λίγοι – που φιλοδοξούν να τους μοιάσουν και ονειρεύονται να γίνουν «χαλίφηδες στη θέση του χαλίφη». Τελικά, κατά πώς φαίνεται, αυτοί οι κύριοι συναγωνίζονται σε αφιερώσεις τις αγάπες μας...


Βολκώφ

Mozart - Συμφωνία Νο. 25 - 1st movement

Wiener Philarmoniker, Karl Bohm.
O Mozart στα 18 του χρόνια...

Κυριακή, Ιουνίου 24, 2007

Στίχοι μου



Στίχοι μου
εσείς γνωρίζετε ποιος είμαι
ποιους δρόμους διέτρεξα για να σας δέσω
και πώς – με πόσο κόπο – γίναμε ένα.

Αυτός που βλέπετε είμαι
αυτός που μες στη νύχτα ομολογείτε
πλησίον της σιωπής
στα ρείθρα του αίματος κινούμενος

αυτός εδώ και τώρα

μια φορά – και για πάντα.

Στίχοι μου
δείξτε μου πού είναι ο Πόλεμος απόψε
- πού ματώνει ο άνθρωπος
πού στενάζει -
θέλω να σύρω εκεί τον Έρωτά μου
κι ολόκληρο να του τον παραδώσω.

Άλλο δεν έχω από το στίχο και τη νύχτα.

Απ’ την Αυγή θα λείπω.




© Θεοδόσης Βολκώφ

Πέμπτη, Ιουνίου 14, 2007

TΡΙΠΤΟΛΕΜΟΣ




I

Aγγελοπρόσωπος; Και ποιος; Εδώ δεν έχει μείνει
μήτε του ονείρου ανάμνηση μήτε της μάχης σκέψη.
Μόνο μια θλίψη άγρια στην πορνική την κλίνη
τον Έρωτα στοχάζεται – μα ποιος να το πιστέψει…
Ένα κορμί σακάτικο, μια στερεμένη κρήνη
και μια πικρή – πικρότατη – στα χείλη επάνω γέψη…

II
Θειάφι ανεβαίνει απ’ την ψυχή κι από τη σάρκα κνίσα,
ο αναπαμός περίγελως, εχθρός είν’ η γαλήνη
- αχνογελάει στους ύπνους της γυμνή η κλέφτρα κίσσα,
ξέροντας· μέσα στης στιγμής την απεραντοσύνη
κορμιά που αυτός αγάπησε με κείνην γίναν ίσα - …

III
Η άναρχη συστρέφεται στα σπλάχνα του οδύνη·
κι ας θέλησε, κι ας πάλεψε με δύναμη περίσσα,
μονάχα ετούτ’ η αρσενική η θλίψη τού ‘χει μείνει·
κι αυτό το πλέον σκοτεινό – του Πρίαπου η λύσσα.



© Θεοδόσης Βολκώφ

Παρασκευή, Ιουνίου 01, 2007

Do not go gentle into that good night



Do not go gentle into that good night,
Old age should burn and rave at close of day;
Rage, rage against the dying of the light.

Though wise men at their end know dark is right,
Because their words had forked no lightning they
Do not go gentle into that good night.

Good men, the last wave by, crying how bright
Their frail deeds might have danced in a green bay,
Rage, rage against the dying of the light.

Wild men who caught and sang the sun in flight,
And learn, too late, they grieved it on its way,
Do not go gentle into that good night.

Grave men, near death, who see with blinding sight
Blind eyes could blaze like meteors and be gay,
Rage, rage against the dying of the light.

And you, my father, there on the sad height,
Curse, bless, me now with your fierce tears, I pray.
Do not go gentle into that good night.
Rage, rage against the dying of the light.
Dylan Thomas

Τετάρτη, Μαΐου 23, 2007

Ασκραίος


Ασκραίος

[...]
Tυφλός του Ολύμπου ραψωδός ο θείος Μελησιγένης,
θνητούς ατάραχα, ήρωες, θεούς υμνολογά.
Από μια βρύση ανήσυχη, τραγούδι μου εσύ, βγαίνεις,
κ’ η λάβα πάντοτε είσ’ εσύ κ’ η φουσκοθαλασσιά.
Άκου, ο Ασκραίος είμ’ εγώ, δεν είμ’ εγώ τεχνίτης
των ήσυχων χρυσόνειρων, των ιλαρών σκοπών,
Της μαύρης γης, που την πατώ, με σέρνει εμέ ο μαγνήτης,
Ο νους μου πάει με τα φτερά των αναστενασμών.

[…]

Άσκρα, στη ρίζα του ιερού βουνού μαυρολογούσες,
Πήρ’ από σένα την τραχειά κι αστόλιστη φωνή.
Εμέ δε με βυζάξανε στον Ελικώνα οι Μούσες,
εμέ με πικρανάθρεψαν οι φτώχιες και οι καημοί. [...]


Κωστής Παλαμάς

Δευτέρα, Μαΐου 21, 2007

Χρόνια πολλά, Κωστή... χρόνια πολλά

Λίγοι σε θυμούνται πια, ακόμα λιγότεροι σε αγαπούν.
Δεν σε γνωρίζουν οι πολλοί κι ωστόσο σου καταμαρτυρούν τόσα.
Ας λένε πως γέρασες, ας λένε πως δεν ζεις...
Χρόνια πολλά, Κωστή... χρόνια πολλά.
Από το βιβλίο
Τα τραγούδια της Ψυχής και της Κόρης,
(Γαβριηλίδης, 2οο4)




XXXII


Toυ λόγου εσύ βασίλισσα και της ψυχής μου γλώσσα,
Σιωπή, σεμνή ιέρεια και των παθών μου πλάστρα,
πόσα κοιμούνται μέσα σου κι αργοσαλεύουν πόσα,
βαθιά σου ζουν οι ωκεανοί κι ανάβουν όλα τ’ άστρα!

Σμίλεψα βράχους μέσα σου και μέταλλα έχω λιώσει,
της Γης όλα τα θαύματα με αθάνατες φωτιές,
του σφυρηλάτη την ψυχή κατάκτησα με όση
ζωή στο στήθος μου έκλεισα, μ’ όσες τραχιές πνοές.

Μες στη σιωπή κυρίαρχος μορφών και καταιγίδων,
ζωών σκληρών ο δαμαστής, της Γης ο βρηχυθμός,
ο ματωμένος Κένταυρος αγάπες Λαπιθίδων
θέλησα και στην άβυσσο με πήγε ο καλπασμός.

Μες στη σιωπή σ’ αγάπησα, ω μυστικό του κόσμου,
μού ’δωσε κάτι η Μοίρα μου και είπα, «δε μου αρκεί»,
στη δύση γέρνω πρόωρα, αργά σβήνει ο παλμός μου
κι είναι σπασμός το πνεύμα μου, το σώμα μου πληγή.

Ο βρηχυθμός μου απόμακρος – αρχίζει και τελειώνει –,
κύμα του ήχου χάνεσαι στις όχθες της σιγής,
Σιωπή, τα πάντα κυβερνάς, λιώνουν βαθιά σου οι χρόνοι,
του λόγου πρωθιέρεια και γλώσσα της ψυχής.

Του πόνου ο βράχος άσπαστος· συνθλίβεται η σμίλη,
σπάνε της λύρας οι χορδές, ραγίζει το σπαθί,
σώμα νεκρό δεν το φιλούν τ’ αγαπημένα χείλη,
εδώ τελειώνει ο καλπασμός και είμαι πια σιωπή.

Και είμ’ εγώ που χάνομαι κι εγώ είμαι που σβήνω,
δάφνες που δε σας έδρεψα, αγάπες που δε βρήκα,
ω κόσμοι που σας λάτρεψα και τώρα σας αφήνω,
θύελλες που αγκάλιασα, σε σας, κολάσεις, μπήκα!

Σιωπή των τάφων, έρημος Θεών και μυστηριών,
το δάσος στο λυκόφωτο της μοίρας που κρατώ
ίσκιος σαλεύει απέραντος – η ώρα των ορίων –
ήρθε το τέλος έρχεται και γονατίζω εδώ.

Στου βράχου απόψε την καρδιά το ξίφος μου βυθίζω,
ιερείς δεν είναι γύρω μου, το ξίφος μου σταυρός,
τον τάφο με τα χέρια μου στο βράχο μου σκαλίζω
κι οι σπίθες απ’ τη σμίλη μου το τελευταίο φως...

- Μα μέσα στη σκληρή σιωπή των όλων ήρθ’ Εκείνη
και σταθερό το χέρι της στην πέτρα του ακουμπά,
ρόδα του πάθους μέσα της κι αγάπης σμίγαν κρίνοι,
και στη μορφή του βράχου του αφήνει τη ματιά.

- Η ελεύθερη ήρθε στη σιωπή κι η πολυαγαπημένη,
του έρωτα η βασίλισα, της μοίρας η πιστή,
λιοντάρι, νύμφη, λύκαινα και στη φωτιά η πλασμένη
λόγια σεμνά για το χαμό του Κένταυρου να πει:

«Σιγά, σιγά ακουμπήστε τον στην κρύα ασπίδα επάνω,
ελάτε οι κόρες γύρω του και λύστε τα μαλλιά,
φωτιά ανάψτε οι ήρωες, στεφάνια θα του κάνω
κι όσα του αρνήθηκε η ζωή θα δώσω εγώ φιλιά».



© Θεοδόσης Βολκώφ

Tο χέρι του ανθρώπου




Giambologna

Παρασκευή, Μαΐου 18, 2007

Αντίστιξη: "Μισώ" του Emile Zola



Άγιο το μίσος. Είναι η αγανάκτηση των ισχυρών και σθεναρών καρδιών, η μαχητική περιφρόνηση όσων οργίζονται με τη μετριότητα και την ανοησία. Μισώ σημαίνει αγαπώ, σημαίνει ότι νιώθω την ψυχή μου θερμή και γενναιόδωρη, σημαίνει ότι θρέφομαι απ’ την καταφρόνια των αισχρών και βλακωδών πραγμάτων.
Το μίσος ξαλαφρώνει, το μίσος επανορθώνει, το μίσος αναπτύσσει.
Ένιωσα πιο νέος και πιο θαρραλέος έπειτα από κάθε μου εξέγερση ενάντια στις συμβατικότητες της εποχής μου. Έκανα το μίσος και την υπερηφάνεια τις δυο μου οικοδέσποινες· πάντα μου άρεσε ν’ απομονώνομαι και, μες στην απομόνωσή μου, να μισώ οτιδήποτε πλήγωνε το δίκαιο και το αληθινό. Αν κάτι αξίζω σήμερα, είναι γιατί είμαι μόνος και μισώ.






Πηγή: Μισώ..., Εmile Zola, μτφ. Αλέξανδρος Βέλιος, Εκδόσεις Ροές.

Τρίτη, Μαΐου 15, 2007

Κυριακή, Μαΐου 13, 2007

OSWALD SPENGLER - Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ





OSWALD SPENGLER




To 2003 εκδίδεται επιτέλους και στα ελληνικά (Εκδόσεις Τυπωθήτω – Γιώργος Δαρδανός, μτφ. Λευτέρης Αναγνώστου), ογδόντα πέντε ολόκληρα χρόνια από την πρώτη του έκδοση ένα από τα πιο πολυσυζητημένα βιβλία του 20ού αιώνα, η «Παρακμή της Δύσης» του Γερμανού φιλοσόφου Οswald Spengler.


H έκδοση αυτή – πέραν του ότι καλύπτει ένα μεγάλο κενό της ελληνικής βιβλιογραφίας - για τους διατρίβοντες στα φιλοσοφικά συνιστά αδιαμφισβήτητο «γεγονός». Η Ελληνική Γλώσσα, χάρη στην αξιοθαύμαστη φιλοπονία ενός κατά κοινή ομολογία εξαίρετου μεταφραστή (με σαφείς και αυτός όπως και ο Σαρίκας που προαναφέραμε σε παλαιότερή ανάρτησή μας προσανατολισμούς στη δουλειά του ) – και μιλώ φυσικά για τον χαλκέντερο Λευτέρη Αναγνώστου -, προσδέχεται ένα έργο που από την πρώτη του εμφάνιση και πολύ γρήγορα αποκτά ένθερμους υποστηρικτές και ορκισμένους αντιπάλους. Από τη στιγμή της πρώτης έκδοσης (1918) τού μνημειώδους σε διαστάσεις και εξαιρετικά φιλόδοξου σε προσανατολισμό έργου (το βιβλίο υπερβαίνει τις 1.200 σελίδες), φιλόσοφοι, επιστήμονες, ποιητές, συγγραφείς, ζωγράφοι, πολιτικοί κάθε παράταξης και ιδεολογίας, όλοι διαβάζουν Spengler. Άσχετα από το αν διαφωνούν ή συμφωνούν – και η όποια συμφωνία ή διαφωνία σε ακραιφνώς φιλοσοφικό επίπεδο δεν εξαντλείται ποτέ σε μια εύκολη και γρήγορη κατάφαση ή άρνηση – τον διαβάζουν, και τον διαβάζουν με πάθος. «Η Παρακμή της Δύσης» δεν αφήνει κανέναν αδιάφορο. Το βιβλίο γνωρίζει παγκόσμια εκδοτική επιτυχία.

Η «κλασική» περιοδολόγηση της ιστορίας αναιρείται και οι πολιτισμοί θεωρούνται ως τεράστιοι υπερ-οργανισμοί, καθένας με διαφορετικό χαρακτήρα και δυνατότητες, οι οποίοι γεννιούνται, ακμάζουν, παρακμάζουν και τελικά πεθαίνουν. Το πλήθος των πραγματολογικών στοιχείων που βρίσκουν τη θέση τους μέσα στο βιβλίο του Spengler είναι αν μη τι άλλο εντυπωσιακό. Η γλώσσα του φιλοσόφου είναι στιβαρή, το ύφος αυστηρό και μετρημένο κι ωστόσο στην ουσία του εξόχως ποιητικό. Αποκομίζουμε την αίσθηση ότι ο Spengler έχει να πει στην εποχή του κάτι το εξαιρετικά επείγον. Ο ίδιος, άλλωστε, είναι προφανές, μέσα από τις σελίδες του έργου του, ότι έτσι βιώνει τη φιλοσοφία του. Το βιβλίο είναι συναρπαστικό από κάθε άποψη αλλά για πολύ γερά νεύρα. Αυτό που μας λέει ο Spengler δεν είναι εύκολο να το φέρουμε και να το υποφέρουμε. Χρειάζεται ώμους γερούς και πλάτες γερές και, αν θέλουμε να πάμε κάπου και μετά από δω, και πόδια γερά.
Διάλεξα ένα από τα πιο «αιρετικά» και σκληρά, με όλη η σημασία της λέξης, χωρία του βιβλίου (Τόμος Ά, σελ.67-69).




Μέχρι τώρα ήμασταν ελεύθεροι να αναμένουμε από το μέλλον ό,τι θέλαμε. Όπου δεν υπάρχουν πραγματικά γεγονότα κυβερνά η αίσθηση. Στο εξής θα είναι καθήκον του καθενός να μαθαίνει τι μπορεί να συμβεί και κατά συνέπεια τι θα συμβεί στο μέλλον, με την αναπόδραστη αναγκαιότητα ενός πεπρωμένου, κάτι δηλαδή που θα είναι ανεξάρτητο από τα προσωπικά ιδανικά, τις προσωπικές ελπίδες και επιθυμίες. Αν χρησιμοποιήσουμε την προβληματική λέξη ελευθερία, πρέπει να πούμε ότι δεν είμαστε πλέον ελεύθεροι να πραγματοποιήσουμε αυτό ή εκείνο, αλλά μόνο να κάνουμε το αναγκαίο ή τίποτε. Το χαρακτηριστικό του ρεαλιστή είναι ότι αυτό το αισθάνεται ως «καλό». Αν όμως λυπούμαστε γι’ αυτό ή το επικρίνουμε, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να το αλλάξουμε. Απαραίτητο αντίστοιχο της γέννησης είναι ο θάνατος, της νεότητας τα γερατειά, της ζωής γενικά η μορφή της και τα προκαθορισμένα όρια διάρκειάς της. Το παρόν είναι μια τεχνικά πολιτισμένη, όχι μια πνευματικά καλλιεργημένη εποχή. Έτσι αποκλείεται μια μεγάλη σειρά περιεχομένων της ζωής ως κάτι ανέφικτο. Μπορεί κανείς να λυπάται γι’ αυτό και αυτή τη λύπη να τη ντύσει με μια απαισιόδοξη φιλοσοφία ή ποίηση – και στο μέλλον θα το κάνει -, αλλά τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. Δεν θα είναι πλέον επιτρεπτό να τοποθετεί κανείς με πλήρη βεβαιότητα στο σήμερα και στο αύριο τη γέννηση ή την ακμή αυτού που επιθυμεί εκείνη τη στιγμή, μολονότι η ιστορική εμπειρία συνηγορεί αρκετά φωναχτά υπέρ του αντιθέτου.

Είμαι έτοιμος να ακούσω την αντιπαρατήρηση ότι μια τέτοια αντίληψη του κόσμου, που εμφανίζεται βέβαιη για το περίγραμμα και την κατεύθυνση του μέλλοντος και αποκλείει προχωρημένες ελπίδες, είναι εχθρική προς τη ζωή και για πολλούς θα ήταν μοιραία, αν κάποτε γινόταν κάτι παραπάνω από θεωρία, αν γινόταν η πρακτική κοσμοθεωρία της ομάδας προσωπικοτήτων που θα μπορούσαν πραγματικά να αναλάβουν τη διαμόρφωση του μέλλοντος.
Δεν συμμερίζομαι αυτήν την αντίρρηση. Είμαστε τεχνικά πολιτισμένοι άνθρωποι και όχι άνθρωποι της εποχής του γοτθικού ρυθμού και του ροκοκό· πρέπει να υπολογίζουμε με τα σκληρά και ψυχρά γεγονότα μιας όψιμης ζωής, που οι αναλογίες της δεν βρίσκονται στην Αθήνα του Περικλή, αλλά στην αυτοκρατορική Ρώμη. Για μια μεγάλη ζωγραφική και μουσική δεν μπορεί πια να γίνεται λόγος όσον αφορά τον άνθρωπο της δυτικής Ευρώπης. Οι αρχιτεκτονικές του δυνατότητες έχουν εξαντληθεί εδώ και εκατό χρόνια. Του απέμειναν μόνο εκτατικές δυνατότητες. Αλλά δεν βλέπω το μειονέκτημα που θα μπορούσε να προκύψει αν μια ικανή και γεμάτη με απεριόριστες ελπίδες γενιά πληροφορηθεί έγκαιρα ότι πολλές από αυτές τις ελπίδες δεν μπορούν παρά να ματαιωθούν. Ενδέχεται να είναι οι πιο ακριβές· όποιος αξίζει κάτι θα το ξεπεράσει. Είναι αλήθεια ότι για μερικούς μπορεί να έχει τραγικές συνέπειες αν στα κρίσιμα χρόνια τούς καταλάβει η βεβαιότητα ότι στα πεδία της αρχιτεκτονικής, του δράματος, της ζωγραφικής δεν υπάρχει τίποτε που αυτοί θα μπορούσαν να κατακτήσουν. Δεν αποκλείεται να συντριβούν. Μέχρι τώρα πολλοί συμφωνούσαν ότι εδώ δεν πρέπει να αναγνωρίζονται όρια, πιστεύοντας ότι κάθε εποχή σε κάθε πεδίο έχει και τα καθήκοντά της· τα έβρισκαν με τη βία και με τύψεις συνείδησης, όταν ήταν ανάγκη, και σε κάθε περίπτωση μόνο μετά τον θάνατο αποδεικνυόταν αν η πίστη είχε τους λόγους της και αν η εργασία μιας ζωής ήταν αναγκαία ή περιττή. Αλλά όποιος δεν είναι απλώς ρομαντικός θα απορρίψει αυτή την υπεκφυγή. Αυτό δεν είναι η περηφάνεια που διέκρινε τους Ρωμαίους. Τι μας ενδιαφέρουν εκείνοι που μπροστά σε ένα εξαντλημένο μεταλλείο προτιμούν να ακούσουν: Αύριο θα ανοίξουμε εδώ μια καινούργια φλέβα – όπως κάνει αυτή τη στιγμή η τέχνη με τις πέρα για πέρα αναληθείς τεχνοτροπίες της -, αντί να τους παραπέμψει κανείς στο πλούσιο αργιλώδες στρώμα που παραμένει ανεκμετάλλευτο πλάι στο μεταλλείο. – Θεωρώ αυτό το μάθημα ως ευεργεσία για τις μελλοντικές γενιές, διότι τους δείχνει τι είναι δυνατόν να γίνει και κατά συνέπεια τι είναι αναγκαίο, όπως και τι δεν ανήκει στις εσωτερικές δυνατότητες της εποχής. Μέχρι σήμερα έχουν σπαταληθεί τεράστιες ποσότητες πνεύματος και δύναμης σε λάθος κατευθύνσεις. Ο Δυτικοευρωπαίος, όσο ιστορικά και αν σκέφτεται και αισθάνεται, σε μια ορισμένη ηλικία δεν έχει συνείδηση της πραγματικής του κατεύθυνσης. Ψηλαφά και αναζητεί και χάνει τον δρόμο του, όταν οι εξωτερικές αφορμές δεν είναι ευνοϊκές γι’ αυτόν. Εδώ επιτέλους η εργασία αιώνων τού έδωσε τη δυνατότητα να αποκτήσει μια γενική εικόνα της ζωής του σε σχέση με τον συνολικό πολιτισμό και να εξετάσει τι μπορεί και τι οφείλει να κάνει. Αν υπό την επιρροή αυτού του βιβλίου άνθρωποι της νέας γενιάς στραφούν προς την τεχνική αντί προς τη λυρική ποίηση, προς το ναυτικό αντί προς τη ζωγραφική, τότε θα πράξουν αυτό που επιθυμώ και τίποτε καλύτερο δεν μπορεί κανείς να τους ευχηθεί.




Πηγή: Oswald Spengler, H Παρακμή της Δύσης, μτφ. Λευτέρης Αναγνώστου, Τυπωθήτω – Γιώργος Δαρδανός, 2003.

Παρασκευή, Μαΐου 11, 2007

Ο τελευταίος των Μοϊκανών



Επιλέχθηκε για τη δύναμη της εικόνας και της μουσικής. Αφιερώνεται στους σύγχρονους κριτικούς και στους πάσης φύσεως φιλολογίζοντες και φιλολογούντες, που, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, μέσα σε όλη αυτή τη μανία τους για το μεταμοντέρνο και την - ένας θεός ξέρει ποια – πρωτοπορία, δείχνουν να έχουν ξεχάσει τα υλικά από τα οποία φτιάχνεται η Ποίηση.
‘Οσον αφορά αυτό, τα έργα των «πρώτων» Αμερικανών είναι εξόχως διδακτικά. Εδώ ο Κούπερ, παραπέρα ο Ουίτμαν και φυσικά αρκετοί άλλοι.
Ο κουρασμένος άνθρωπος του δυτικού πολιτισμού κοιτάζει με δυσπιστία και κυνισμό το γνήσιο πάθος. Άλλοτε προσπαθεί να του αμφισβητήσει την ίδια του την ύπαρξη, ανίκανος καθώς είναι να το δεξιωθεί, και άλλοτε το αντιμετωπίζει με φτηνή ειρωνεία παραδίδοντάς το στην εύκολη χλεύη. Δεν πρόκειται για γενναία στάση. 
Και όμως άνθρωποι σαν του Κούπερ υπήρξαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν.
Εδώ ο έρωτας φτάνει ώς την άκρα απελπισία, το μίσος ώς τον θάνατο. 
Και τα «καλά παιδιά» κάνουν από καθέδρας ψιλή κριτική στις «Ιλιάδες» των καιρών και των τόπων και επί της ουσίας, έστω κι αν δεν το ομολογούν, καθίζουν στο σκαμνί τον «ελάχιστα ευπρεπή και διόλου εγκεφαλικό» Όμηρο, που κατά τα άλλα απαγγέλλουν από στήθους.

Σάββατο, Μαΐου 05, 2007

ΔΑΒΙΔ (απόσπασμα)


Σηκωθείτε οι νεκροί
αίμα θα κυλήσω στις φλέβες σας
ψυχές απελπισμένες
δεν έκλεισε το μεγάλο βιβλίο
πολλά να γραφούν μέλλει
και για να τα γράψω έχω το χέρι και τη θέληση·
ό,τι εσείς θεωρείτε περασμένο
εγώ
μπορώ να το θέλω ερχόμενο
και αυτό που σε σας απομένει
μόνο ένα αξιοθρήνητο
Ποτέ Πια
σε μένα είναι ένα
αγριεμένο
Όχι Ακόμα.


© Θεοδόσης Βολκώφ

Πέμπτη, Μαΐου 03, 2007

ΔΑΒΙΔ (απόσπασμα)



Πρέπει να γίνω λιγότερο άντρας για να σας αρέσω;
Αρσενικότερος
κάθε μέρα θα γίνομαι
για να σας γονιμοποιήσω·
ανατριχιάζουν οι πόρνες στο πέρασμά μου
με λόγια μικρά μιλούν για μένα
όταν με βλέπουν μοναχικό να ορθώνομαι
κάτω από ουρανούς που εγκυμονούν
και πάνω σε μια Γη που παρθένα γεννά
όταν με βλέπουν στην έρημο να οικοδομώ
πέτρα πάνω στην πέτρα
και βράχο πάνω στον βράχο
και να αντηχούν οι γκρεμοί όλοι απο τη φωνή μου
και να γεμίζουν όλα τα σκοτάδια από την πράξη μου·
Είμαι
ο εχθρός της ευτυχίας.




© Θεοδόσης Βολκώφ

Δευτέρα, Απριλίου 30, 2007

O ΔΑΙΜΟΝΑΣ (μέρος Ά – απόσπασμα 6ο)



Είσαι Αυτός. Αυτός. Μην αμφιβάλλεις.
Από την τύχη πια δεν εξαρτάσαι.
Αυτός που είσαι έγινες – φοβάσαι; -,
το μαύρο αποκορύφωμα της πάλης.

Μόνος και ξέχωρος. Εσύ. Προβάλλεις.
Ό,τι πολύπλοκο στους άλλους άσε.
Είσαι απλός. Κανένα δε λυπάσαι.
Σπαθιά από τη φωτιά ζητάς να βγάλεις.

Χίλια ήσουν πρόσωπα. Γίνε ο Ένας.
Δύο έχεις χέρια. Κάνε τα χίλια.
Νύχτα εδώ. Κι η κόλαση της γέννας.

Θέμελα εγώ κι εσύ τα αντιστύλια.
Ένας ο Νόμος – ο Νόμος μου· είπα.
Αγαπάς; Αγκάλιαζε. Μισείς; Χτύπα!


© Θεοδόσης Βολκώφ

Δευτέρα, Απριλίου 23, 2007

Ο ΔΑΙΜΟΝΑΣ (μέρος Ά - απόσπασμα 5ο)

Ο ΔΑΙΜΟΝΑΣ (μέρος Ά - απόσπασμα 5ο)


«Eίμαι ουρανός και όλος σκοτεινιάζω.
Κορμί από πηλό που σε προσβάλλω,
ξύλο εσύ γίνεσαι και σε χαράζω
κι ύστερα πέτρα που χτυπώ· σε σάλο

φτιάχνεσαι μέσα σίδερο· σου κράζω:
“Μπορείς λοιπόν να γίνεις τίποτ’ άλλο”;
Ολούθε σε κυκλώνω, σε ρημάζω,
δόσου, και στην Εδέμ μου θα σε βάλω...

Εσύ που όλο τινάζεις το κεφάλι
ποιο μέταλλο θα γίνεις, πού θα φτάσεις,
άτι και ταύρος από ατόφιο ατσάλι,

δεν έχει άλλα η γη για να δαμάσεις»...
- Εγώ, που θειάφι πάντοτε ανασαίνω,
όσο θα σκοτεινιάζεις, θα σκληραίνω.


© Θεοδόσης Βολκώφ

Τετάρτη, Απριλίου 18, 2007

ΦΙΛΙΑ ΕΠΗ (1)

Ναταλία Κάππα

Mέσ’ απ’ τα μάτια σου


Είναι περίεργα ζώα τα ποιήματα.
Μονόφθαλμα τέρατα κατά φαντασίαν δυνατά
να βλέπουν ό,τι σκιές θέλουν
και να κρύβουνε τον ήλιο.
Πώς να σου γράψω ένα ποίημα;
Καιρό τώρα σου το εξηγώ πως δεν τα γράφω
τα θρέφω εγώ τα λόγια κι αυτά
θεριεύουν κάποτε και σκίζοντάς με γράφονται.
Είναι περίεργες γραφές αυτές των ποιημάτων.
Δεν τις γράφω. Με γράφουν.


Ναταλία Κάππα

Κυριακή, Απριλίου 15, 2007

Τραγούδι

Του αδερφού Ι. Κ. Γ.


Την καταιγίδα άρθρωναν και πείσμωναν τα χείλη,
μες στη σιωπή γυρέψαμε τ’ αμόλυντα κορμιά·
γοργά κι αν μας αρνήθηκαν όλοι οι παλιοί μας φίλοι,
με κόπο εμείς κερδίσαμε τα λόγια τα σκληρά.

Μαζί με άλλους είδαμε κι αγγίξαμε το τέλος,
μα ήταν του στήθους ο σεισμός πολύ πιο δυνατός,
κι αν μείναμε χωρίς σπαθί και με σπασμένο βέλος,
αμάλαγος κι ανάλλαχτος μάς έμεινε ο σκοπός.

Πριν χωριστούμε κάπνισε μαζί μου ένα τσιγάρο,
τίποτα εδώ δεν τέλειωσε κι είν’ η ιστορία μπροστά,
σύρε στο δρόμο σου, αδερφέ· το δρόμο μου θα πάρω·
απ’ το τσιγάρο μας αυτό θα βάλουμε φωτιά.



© Θεοδόσης Βολκώφ

Τρίτη, Απριλίου 10, 2007

ΔΑΒΙΔ (απόσπασμα)


Θέλω το αίμα μου να σμίξει με το αίμα σας
θέλω οι στίχοι μου να δυναμώσουν τα κορμιά σας·
αυτός ο πυρωμένος γρανίτης
αυτό το απροσδιόριστο
άναρχο σύννεφο από ατσάλι
εδώ μέταλλο λιωμένο σε μιαν άλλη λάβα
κι εκεί στερεό που ορθώνεται
και στον ήλιο κατάμαυρο αστράφτει
θέλω να γίνει αυτό που χρειάζεστε
με τα κορμιά σας ένα·
για σένα
Πρόμαχε Αιώνιε
η ρομφαία και ο ίππος του πολέμου
για σένα
Λύκε Αρχέγονε
η νύχτα σου και το πλουτώνειο ημίφως
και για σένα
Γυναίκα Αθάνατη
ο άντρας
βαρύς από τον Έρωτα
και αληθινός από τη Μάχη.



© Θεοδόσης Βολκώφ

Δευτέρα, Απριλίου 02, 2007

VICTOR HUGO - TO ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΣΑΤΑΝΑ

AΠΟ ΤΑ ΠΑΘΗ (ΙΙ)


Victor Hugo – Ο Ροσμοφίμ
Οι σκαφτιάδες σταυρών σκάβουνε στον Γολγοθά.
Η ομίχλη, το πένθιμο τούτο πανωφόρι του αυστηρού
ουρανού, σκεπάζει το βουνό και μόνο τούτ’ οι άνθρωποι,
μακριά από τον θόρυβο, μες στη σκιά, δουλεύουν όλη νύχτα,
σχεδόν. Ο χείμαρρος μουγκρίζει· τα νερά του βουνά.
Σταματούν αφού πρώτα σκάψαν δύο λάκκους.
Ο ένας, ο πιο γέρος, λέει στους άλλους: - Θαρρώ
πως τελειώσαμε· μας διατάξανε μόνο για δυο σταυρούς,
για δυο ληστές, που θα τους θανατώσουν στις γιορτές.
Οι δυο λάκκοι, ορίστε, έτοιμοι. –
Ένας ιερέας,
κείνη τη στιγμή, ο Ροσμοφίμ παρουσιάζεται, τυλιγμένος
ίσκιους, βγαίνει από την καταχνιά σαν τίγρης
από τη σπηλιά του και τους λέει·
- Έναν ακόμα σκάψτε - .



Πηγή:
Victor Hugo, To τέλος του Σατανά
σε μετάφραση Ιωάννη Λο Σκόκκο,
Αναγνωστίδης
ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΘΗ (Ι)


Paul Claudel – O Δρόμος Του Σταυρού
Πρώτη Στάση

Τέλειωσε. Δικάσαμε και καταδικάσαμε το
Θεό. Ηύραμε πως ένοχος θανάτου εστί.
Δεν τον θέλουμε πια μαζί μας αυτόν τον Ιησού
Χριστό, γιατί μας είναι κάτι στενόχωρο και οχληρό.
Ημείς ουκ έχομεν βασιλέα, ει μη Καίσαρα!
Χρυσάφι κι αίμα, σ’ αυτούς τους νόμους είμαστε πιστοί.
Σταυρώστε τον, αν σας αρέσει, μονάχα εμείς
να τον ξεφορτωθούμε! Να τον πάρουν από δω!
Άρον! Άρον! Μια και είναι ανάγκη ας τον
θυσιάσουν, κι ας μας αποδώσουν εμάς το Βα-
ραββά!
Ο Πιλάτος κάθεται επί της έδρας του, εις το-
πον λεγόμενον Γαββαθά.
«Δεν έχεις εσύ τίποτε να πεις;» ρωτάει ο Πι-
λάτος. Κι ο Ιησούς δεν βρίσκει τίποτε ν’ από-
κριθή.
«Εγώ ουχ ευρίσκω εν αυτώ αιτίαν», λέει ο
Πιλάτος, «αλλ’ αφού σεις δείχνετε τόση επιμονή,
τι με πειράζει εμένα! Ας πεθάνει. Σας τον παραδί-
δω. Ecce homo!»
Και ιδού τον λοιπόν, με το στεφάνι στο κεφά-
λι και με την πορφύρα στον ώμο.
Για υστερνή φορά τούτα τα μάτια τα γιομάτα
δάκρυα κι αίμα προς εμάς έχουν στραφή!
Αλλά τι μπορούμε εμείς να κάνομε; Τρόπος
δεν είναι κανείς να τα κρατήσουμε μαζί μας πιο
πολύ.
Καθώς για τους Ιουδαίους υπήρξε σκάνδα-
λο, το ίδιο για μας δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά
μωρία.
Άλλως τε η απόφαση έχει πια βγη κι είναι
πλήρης, δεν έχει έλλειψη καμία.
Είναι γραμμένη μ’ εβραίικους, μ’ ελληνικούς
και με ρωμαϊκούς χαραχτήρας.
Και τον όχλο τον βλέπομε κιόλας που κραυ-
γάζει, ενώ ο κριτής νίπτει τας χείρας.



Πηγή:
Paul Claudel, O Δρόμος Του Σταυρού
σε μετάφραση του Τάκη Παπατσώνη, Ιδεόγραμμα, 2002.

Τρίτη, Μαρτίου 27, 2007

Από το βιβλίο
"Τα Τραγούδια της Ψυχής και της Κόρης",
(Γαβριηλίδης, 2004)


Κι όσ' αγαπιούνται χάνονται
σε άγρια μονοπάτια
κι όσα μπορούν ν' αγαπηθούν
δε σμίγουνε εδώ,
κι αν πρόλαβα τα χείλη της,
δεν της φιλώ τα μάτια,
γιατ' είμ' εγώ αθάνατος
αθάνατα πονώ...



© Θεοδόσης Βολκώφ
ΔΑΒΙΔ (απόσπασμα)


Τη σκέψη της φωτιάς θα φυτέψω βαθιά σου
και χρέος σου ηφαίστειο να γίνεις
και να την εκτινάξεις στις άκρες των κόσμων
και να την κυλήσεις στο αίμα των λαών·
αδερφό και εχθρό μαζί
θα σου δώσω τον χρόνο
και δεμένος με αυτόν απόλυτα θα είσαι·
αλίμονο
αν μυστική τη φλόγα σου κρατήσεις
σε γέννησα όπως σε γέννησα
όχι για να κρύβεσαι
αλλά για να εκρήγνυσαι παντού
και μέσα σε όλα να ξεχειλίζεις·
ποταμούς λάβας
στο στήθος της Γης
θέλω να χαράξεις
δρόμους της φωτιάς να ανοίξεις
για να πορευθούν οι λαοί της καρδιάς μου·
δεν μου φτάνει μόνο η ρίζα σου να καίει
θέλω και η κορφή σου να φλογίζεται
και με τον τρόπο μου τον άγριο να λάμπει·
έχθρα φύτεψα ανάμεσα σε σένα
και στους γιους των ανθρώπων
έχθρα ώς τον θάνατο
γιατί πολύ σε αγαπώ·
ακολούθησε τη φωτιά σου
εσύ που θες να με αγαπήσεις
και όταν ο ένας μετά τον άλλο θα σε αρνούνται
τότε θα με έχεις βρει
και όταν όλοι θα σε μισούν
τότε θα είμαστε Ένα.



© Θεοδόσης Βολκώφ

Δευτέρα, Μαρτίου 19, 2007

Άτιτλο


Νέος πολύ
κι ωστόσο πώς ξοδεύτηκε
και μένει πέτρινος ανάμεσά μας
απόλυτος στην αλγεινή του αορασία…

Δουλειές φιλίες έρωτες
τα πάντα αυτός κατέστρεψε
για μια πιο άγρια ομορφιά
για λίγους στίχους.


© Θεοδόσης Βολκώφ

Τετάρτη, Μαρτίου 14, 2007


Νέο Blog... Mousikon


Έν αρχή ήν ο... ρυθμός. Μικρή ανίπραξη στον λόγο; Όχι. Λόγος και ρυθμός μαζί, αξεχώριστα. Γι' αυτό λοιπόν και το http://mousikon.blogspot.com.
Τα πρώτα ποστ αφιερώνονται στον φίλο πιανίστα Στέφανο Θεοδωρίδη.
Θεοδόσης Βολκώφ

Κυριακή, Μαρτίου 04, 2007




ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ποιήματα (1)


ΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΠΕΤΡΕΣ

Κι όμως δεν αυτοκτόνησα.
Είδατε ποτέ κανέναν έλατο να κατεβαίνει μοναχός του στο
πριονιστήριο;
Η θέση μας είναι μέσα δω σ' αυτό το δάσος
με τα κλαδιά κομμένα μισοκαμένους τους κορμούς
με τις ρίζες σφηνωμένες μες στις πέτρες.


ΓΥΜΝΑΣΜΑ

Δοκίμαζε, συνέχιζε τα γυμνάσματά σου.
Κοίτα που κ' η θάλασσα ανακατεύει συνεχώς
ουρανό και φύκια
πασχίζοντας να βρει το σωστό της χρώμα.


ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ

Φίλε ή αντίπαλε μην τ' αναγγείλεις πουθενά.
Δεσμώτης τήδε ίσταμαι τοις ένδον ρήμασι πειθόμενος.



Πηγή: 'Αρης Αλεξάνδρου, Ποιήματα (1941-1974), Ύψιλον/βιβλία.


Δευτέρα, Φεβρουαρίου 26, 2007

Από το βιβλίο
"Τα τραγούδια της Ψυχής και της Κόρης",
(Γαβριηλίδης, 2004)


XXII


Εδώ είναι αμόνι τραγικό και πάνω του σφυρί,
εδώ χτυπούν οι δαίμονες και καταριούνται οι μάγοι,
φίδια κυκλώνουν, δράκοντες ξεσχίζουν το κορμί,
σμίγει του πόνου η έρημος με κόλασης πελάγη.

Μέσα στο ηφαίστειο βαθιά που καίει σιωπηλό
ο φοβερός μεταλλευτής κι ο άγριος σφυρηλάτης
δένει το ατσάλι της οργης με τον χαλκό θυμό
- ζωή που σε λαβύρινθους χάνει τα βήματά της.

H λήθη εδώ δυνάστρια αιώνων και λαών,
η αμαρτία βασίλισσα και ενοχή και τύψη,
πόθων ημέρες πύρινες και νύχτες των παθών,
ο πόνος είναι προορισμός και πεπρωμένο η θλίψη.

Ξεσπούν αρρώστιες γύρω μας κι ανάβουν χαλασμοί,
ο ήρωας πέφτει ανήμπορος, τρέμει στα χέρια η σμίλη,
σκυφτή διαβαίνει η Μοίρα μας και μας περιφρονεί,
μα Κάποιος το αγκάλιασμα και το φιλί έχει στείλει.

Το μέταλλο είναι αμάλαγο, χορός είναι η φωτιά
κι ο σφυρηλάτης τρομερός στην άβυσσο των χρόνων,
- βυθίζεται – κι αδιάκοπα θεούς σφυροκοπά
κι ο βρηχυθμός του αντηχεί στις όχθες των αιώνων.


© Θεοδόσης Βολκώφ

Σάββατο, Φεβρουαρίου 24, 2007

Από το βιβλίο
"Τα τραγούδια της Ψυχής και της Κόρης", (Γαβριηλίδης, 2004)


ΧΙ

Γλυκιά πνοή που με τυλίγεις,
ποια είσαι;
Μια θεία στην αγκαλιά σου
γνωρίζω αταραξία.

- Θνητέ, μες στα όνειρά σου
δε μ' ένιωσες; Σου μίλησα,
σε χάιδεψα, σε φίλησα
κι ακούμπησα το στήθος σου
με τα φιλιά τα κρύα.
Θνητέ, δες με στο βύθος σου
και δες με τώρα ολόκληρη,
με λένε "Ανυπαρξία".



© Θεοδόσης Βολκώφ

Τετάρτη, Φεβρουαρίου 21, 2007

ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΑΛΗΘΕΙΕΣ
Η τέχνη είναι παιχνίδι, έγραψε ο Σίλλερ. Και από μια άποψη, είναι. Μόνο που πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό παιχνίδι. Το διακύβευμα σε αυτήν την ιστορία ίσως είναι η ίδια η ψυχή εκείνου που καταγίνεται μαζί της.

Ας αφήσουμε λοιπόν για λίγο αυτό το παιχίδι και ας περάσουμε σε ένα άλλο. Τρεις προσκλήσεις μας βάζουν κι εμάς σ' αυτόν τον ιδιότυπο "χορό" - Του Kyriaz, της Ανεμοδαρμένης και του Καιρού.

Ας παίξουμε λοιπόν.



1. Όψιμος καπνιστής, έχω καταφέρει να συναγωνίζομαι επάξια φίλους που καπνίζουν εδώ και χρόνια. Επισήμως έχω κόψει το κάπνισμα με την έλευση του νέου έτους. Ανεπισήμως... μην τα ρωτάτε.



2. Η τεχνολογία κι εγώ είμαστε κόσμοι παράλληλοι. Το ότι κατάφερα να βάλω links στο blog είναι για μένα σπουδαία κατάκτηση.



3. Πίνω τον καφέ μου χρόνια τώρα σε συγκεκριμένο πάντα καφέ της Ασκληπιού. Εμμονές ηλικιωμένων ανθρώπων.



4. Σχεδόν καθημερινά, μετά τη δουλειά, πηγαίνω να πω την καλησπέρα μου σε μερικούς καλούς φίλους στο βιβλιοπωλείο "Πολιτεία". Από εδώ ένα "de profundis γεια χαρά" στα παιδιά της "Πολιτείας"(στον Γιώργο, στον Μιχάλη, στη Ραχήλ, στον Στέφανο, στον άλλο Στέφανο, στην Κυριακή, στην Όλγα) .



5. Είμαι φίλος και συνάδελφος της Ανεμοδαρμένης. Το παρόν blog λειτουργεί χάρη στην τεχνική υποστήριξή της (βλ. το 2).



Αυτά λοιπόν.



Να προτείνω κι εγώ με τη σειρά μου κάποιους...



Τάσος Καραμήτσος
Γιάννης Ευθυμιάδης
Γιώργος Κ. Ανυφαντής
Θοδωρής Βοριάς
Γιώργος Πύργαρης.





Υ.Γ. Πυθία, η σειρά σου....

Πέμπτη, Φεβρουαρίου 15, 2007

Έχει μια λάμψη από χρυσό η μέρα



Έχει μια λάμψη από χρυσό η μέρα•
όλα τα μάτια λεν «Ζωή»
και στα χείλη
«Θρίαμβος» η λέξη.

Λαός που χορεύει, λαός που τραγουδά
κι ατέλειωτες των παρελάσεων λεωφόροι…

Πιο πέρα
του θριάμβου οι δημιουργοί
αδάκρυτοι
μες στη σιωπή κηδεύουν τους νεκρούς τους.


© Θεοδόσης Βολκώφ

Παρασκευή, Φεβρουαρίου 09, 2007

Ο ΘΕΟΦΙΛΟΣ



Nα σας συστήσω τον Θεόφιλο, ο οποίος βρίσκεται κάτω κάτω στη σελίδα. Νέος συγκάτοικος στο blog και από δω και στο εξής θα μας συντροφεύει. Mπορείτε να παίξετε μαζί του, αλλά με προσοχή. Δαγκώνει. Λύκος, βλέπετε. Κι όταν ουρλιάζει, μην ανησυχείτε. Είναι το φεγγάρι...

Kαι λίγος... Horkheimer






Τα ακόλουθα αποσπάσματα προέρχονται από το λεγόμενο «Φιλοσοφικό Σημειωματάριο» του Max Horkheimer. Πρόκειται για το μοναδικό βιβλίο που εξεδόθη μετά τον θάνατο του φιλοσόφου (1973).
Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ύψιλον σε μετάφραση της
Ελένης Τσούκα και του Ζήση Σαρίκα, ο οποίος είχε και την όλη επιμέλεια της έκδοσης. Δική του και η επιλογή των κειμένων που τελικά μεταφράστηκαν, καθώς και οι σημειώσεις που τα συνοδεύουν. Υπογραμμίζουμε εδώ τη συνέπεια και το μεταφραστικό ήθος του Σαρίκα, ο οποίος, ακαταπόνητος, εδώ και τόσα χρόνια χαρίζει στη γλώσσα μας σπουδαία έργα της γερμανικής φιλοσοφικής σκέψης. Οι εκλεκτικές συγγένειες των έργων που αγαπά να μεταφράζει προδίδουν κάτι και από τον πνευματικό προσανατολισμό του ίδιου του μεταφραστή. Σημειώνουμε μέσα στα πολλά και τις εξαίρετες μεταφράσεις του των σπουδαιότερων έργων του Νίτσε.
Με την υπόσχεση να επανέλθουμε, συνεχίζουμε...




Ριζοσπάστες


Μπρος στα ελαττώματα της συζύγου τους δείχνονται όλο κατανόηση – η ανθρωπότητα όμως οφείλει να κάνει αύριο το θαύμα. Φέρονται τάχα έτσι επειδή αγαπούν λίγο ή επειδή αγαπούν πολύ την ανθρωπότητα;



Έκφραση και πόνος


Το γράψιμο μπορεί να σημαίνει είτε ότι κάνει κανείς διαπιστώσεις, σημειώνει γεγονότα και συμβάλλει συνεπώς στη διαδικασία της κυριαρχίας, είτε ότι εκφράζεται. Κι επειδή η έκφραση είναι εδώ βουβή, ο πόνος είναι ένας πόνος που παραπονιέται για τον εαυτό του: έτσι, ακόμη κι όταν κλαίει για άλλους, περιέχει ένα ναρκισσιστικό μεμψίμοιρο στοιχείο. Εξ ου και η ύπαρξη του ναρκισσιστικού στοιχείου σ’ όλη σχεδόν την ποίηση. Υπάρχει μήπως έκφραση που να μην είναι επώδυνη; Στη μη επιστημονική γραμματεία παραμένει η επιλογή μεταξύ του μύθου, του σφαλερού, και του θρήνου, του αδύναμου. Από τούτο το δίλημμα αντλεί ο Θετικισμός τη δύναμή του. Ακόμα κι αυτή η παρατήρηση υπόκειται στην ίδια συνθήκη. Το νόημά της μοιάζει με φως που τρεμοσβήνει.



Για την αυτογνωσία


Η μετατροπή της φύσης σε απλό υλικό δεν είναι τόσο μια αδικία απέναντί της όσο μια φυγή του ζώντος όντος από τον ίδιο του τον εαυτό που λαμβάνει χώρα στο πρόσωπο του ανθρώπου: μια έλλειψη της αυτογνωσίας. Σίγουρα πρέπει να σμιλέψουμε τούτη τη λέξη με τέτοιον τρόπο ώστε να περιλαμβάνει και την πράξη.


Το ερώτημα της φιλοσοφίας

«Αν δεν υπάρχει Θεός, δεν χρειάζεται να παίρνω τίποτα στα σοβαρά», είναι το επιχείρημα του θεολόγου. Οι φρικαλεότητες τις οποίες διαπράττω, τα πάθη που αφήνω να με παρασέρνουν, ζουν, από τη στιγμή που έγιναν και μετά, μονάχα στην ενθυμούμενη ανθρώπινη συνείδηση και ύστερα χάνονται μαζί της. Δεν έχει κανένα απολύτως νόημα να λέμε ότι τότε τουλάχιστον ήταν αληθινά. Δεν υπάρχουν πια, δεν είναι πια αληθινά: και τα δυο σημαίνουν το ίδιο. Εκτός κι αν έχουν φυλαχτεί από κάποιον – απ’ το Θεό. Μπορεί κανείς να το παραδεχτεί αυτό και ταυτόχρονα να διάγει μια ζωή χωρίς Θεό; Αυτό είναι το ερώτημα της φιλοσοφίας.



Οι συνένοχοι

Δεν επιτρέπεται να παραπονιόμαστε, ό, τι κι αν συμβεί, αφού καθόμαστε ήσυχα και άνετα στις πολυθρόνες μας, δειπνούμε και συζητούμε, παρόλο που ξέρουμε πως η ζωή είναι κόλαση. Ακόμη κι εμείς ανήκουμε στους διαβόλους – ακόμη κι εμείς.


Έπεται συνέχεια...

Τετάρτη, Φεβρουαρίου 07, 2007

STABAT MATER

Stabat mater dolorosa
iuxta Crucem lacrimosa,
dum pendebat Filius.
Cuius animam gementem,
contristatam et dolentem
pertransivit gladius.
O quam tristis et afflicta
fuit illa benedicta,
mater Unigeniti!
Quae maerebat et dolebat,
pia Mater, dum videbat
nati poenas inclyti.
Quis est homo qui non fleret,
matrem Christi si videret
in tanto supplicio?
Quis non posset contristari
Christi Matrem contemplari
dolentem cum Filio?
Pro peccatis suae gentis
vidit Iesum in tormentis,
et flagellis subditum.
Vidit suum dulcem Natum
moriendo desolatum,
dum emisit spiritum.
Eia, Mater, fons amoris
me sentire vim doloris
fac, ut tecum lugeam.

Fac, ut ardeat cor meum
in amando Christum Deum
ut sibi complaceam.
Sancta Mater, istud agas,
crucifixi fige plagas
cordi meo valide.
Tui Nati vulnerati,
tam dignati pro me pati,
poenas mecum divide.
Fac me tecum pie flere,
crucifixo condolere,
donec ego vixero.
Iuxta Crucem tecum stare,
et me tibi sociare
in planctu desidero.
Virgo virginum praeclara,
mihi iam non sis amara,
fac me tecum plangere.
Fac, ut portem Christi mortem,
passionis fac consortem,
et plagas recolere.
Fac me plagis vulnerari,
fac me Cruce inebriari,
et cruore Filii.
Flammis ne urar succensus,
per te, Virgo, sim defensus
in die iudicii.
Christe, cum sit hinc exire,
da per Matrem me venire
ad palmam victoriae.
Quando corpus morietur,
fac, ut animae donetur
paradisi gloria. Amen.

Λέρμοντωφ. Ο δεύτερος των τραγικών Διοσκούρων της ρωσικής ποίησης του δεκάτου ενάτου αιώνα. Ο πρώτος είναι ο Πούσκιν.

Φλογερός όσο και ο "εν όπλοις αδελφός του", ορμητικός ώς την παραφορά, σκληρός όπως οι βράχοι του Καυκάσου που τόσο τραγούδησε. Περήφανος πέρα από μέτρο, αδιάλλακτος σαν προφήτης, ερωτόληπτος παθητικότατος και συνάμα εραστής ρωμαλέος της δικαιοσύνης και της ελευθερίας. Αρσενικός ολότελα, σε σκέψη, στίχο και πράξη, δεν είναι τυχαίο που βρίσκει - στα 26 του μόλις - τον θάνατο κι αυτός σε μονομαχία. Μια σφαίρα, μια μαχαιριά και όλα τελειώνουν. Ένας κόσμος σβήνει και πλέον δεν υπάρχει ανατολή. Μόνο μια δύση αιώνια, το βύθισμα που δεν έχει τέλος...



The Dagger (1838)


Yes, I like you, my knife of damask pledge,
My friend so bright and so cold,
A thoughtful Georgian forged you for his revenge,
A free Circassian then sharpened for a row.

You had been trusted me by lily-like a hand –
A sign for memory – in time of separation,
And now no blood has dripped from you on land,
But crystal tears – the pearls of depravation.

And looking strait at me, the black and immense eyes,
Filled to their rims with the mysterious woe,
Like your reflective steel in light of fire-dance,
Were sometimes darkness – sometimes glow.

On roads, you are friend – the voiceless passion’s grant,
And for a traveler – the object to rely on:
I will be never changed – my soul will be hard
As you, as you, my friend of iron.



Μετάφραση από τα ρωσικά: YEVGENY BONVER