Από το βιβλίο
"Τα τραγούδια της Ψυχής και της Κόρης",
(Γαβριηλίδης, 2004)


XXII


Εδώ είναι αμόνι τραγικό και πάνω του σφυρί,
εδώ χτυπούν οι δαίμονες και καταριούνται οι μάγοι,
φίδια κυκλώνουν, δράκοντες ξεσχίζουν το κορμί,
σμίγει του πόνου η έρημος με κόλασης πελάγη.

Μέσα στο ηφαίστειο βαθιά που καίει σιωπηλό
ο φοβερός μεταλλευτής κι ο άγριος σφυρηλάτης
δένει το ατσάλι της οργης με τον χαλκό θυμό
- ζωή που σε λαβύρινθους χάνει τα βήματά της.

H λήθη εδώ δυνάστρια αιώνων και λαών,
η αμαρτία βασίλισσα και ενοχή και τύψη,
πόθων ημέρες πύρινες και νύχτες των παθών,
ο πόνος είναι προορισμός και πεπρωμένο η θλίψη.

Ξεσπούν αρρώστιες γύρω μας κι ανάβουν χαλασμοί,
ο ήρωας πέφτει ανήμπορος, τρέμει στα χέρια η σμίλη,
σκυφτή διαβαίνει η Μοίρα μας και μας περιφρονεί,
μα Κάποιος το αγκάλιασμα και το φιλί έχει στείλει.

Το μέταλλο είναι αμάλαγο, χορός είναι η φωτιά
κι ο σφυρηλάτης τρομερός στην άβυσσο των χρόνων,
- βυθίζεται – κι αδιάκοπα θεούς σφυροκοπά
κι ο βρηχυθμός του αντηχεί στις όχθες των αιώνων.


© Θεοδόσης Βολκώφ

Από το βιβλίο
"Τα τραγούδια της Ψυχής και της Κόρης", (Γαβριηλίδης, 2004)


ΧΙ

Γλυκιά πνοή που με τυλίγεις,
ποια είσαι;
Μια θεία στην αγκαλιά σου
γνωρίζω αταραξία.

- Θνητέ, μες στα όνειρά σου
δε μ' ένιωσες; Σου μίλησα,
σε χάιδεψα, σε φίλησα
κι ακούμπησα το στήθος σου
με τα φιλιά τα κρύα.
Θνητέ, δες με στο βύθος σου
και δες με τώρα ολόκληρη,
με λένε "Ανυπαρξία".



© Θεοδόσης Βολκώφ

ΤΡΙΑΝΔΡΙΕΣ (1)

ΤΡΙΑΝΔΡΙΕΣ

ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΑΛΗΘΕΙΕΣ

Η τέχνη είναι παιχνίδι, έγραψε ο Σίλλερ. Και από μια άποψη, είναι. Μόνο που πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό παιχνίδι. Το διακύβευμα σε αυτήν την ιστορία ίσως είναι η ίδια η ψυχή εκείνου που καταγίνεται μαζί της.

Ας αφήσουμε λοιπόν για λίγο αυτό το παιχίδι και ας περάσουμε σε ένα άλλο. Τρεις προσκλήσεις μας βάζουν κι εμάς σ' αυτόν τον ιδιότυπο "χορό" - Του Kyriaz, της Ανεμοδαρμένης και του Καιρού.

Ας παίξουμε λοιπόν.



1. Όψιμος καπνιστής, έχω καταφέρει να συναγωνίζομαι επάξια φίλους που καπνίζουν εδώ και χρόνια. Επισήμως έχω κόψει το κάπνισμα με την έλευση του νέου έτους. Ανεπισήμως... μην τα ρωτάτε.



2. Η τεχνολογία κι εγώ είμαστε κόσμοι παράλληλοι. Το ότι κατάφερα να βάλω links στο blog είναι για μένα σπουδαία κατάκτηση.



3. Πίνω τον καφέ μου χρόνια τώρα σε συγκεκριμένο πάντα καφέ της Ασκληπιού. Εμμονές ηλικιωμένων ανθρώπων.



4. Σχεδόν καθημερινά, μετά τη δουλειά, πηγαίνω να πω την καλησπέρα μου σε μερικούς καλούς φίλους στο βιβλιοπωλείο "Πολιτεία". Από εδώ ένα "de profundis γεια χαρά" στα παιδιά της "Πολιτείας"(στον Γιώργο, στον Μιχάλη, στη Ραχήλ, στον Στέφανο, στον άλλο Στέφανο, στην Κυριακή, στην Όλγα) .



5. Είμαι φίλος και συνάδελφος της Ανεμοδαρμένης. Το παρόν blog λειτουργεί χάρη στην τεχνική υποστήριξή της (βλ. το 2).



Αυτά λοιπόν.



Να προτείνω κι εγώ με τη σειρά μου κάποιους...



Τάσος Καραμήτσος
Γιάννης Ευθυμιάδης
Γιώργος Κ. Ανυφαντής
Θοδωρής Βοριάς
Γιώργος Πύργαρης.





Υ.Γ. Πυθία, η σειρά σου....

Έχει μια λάμψη από χρυσό η μέρα



Έχει μια λάμψη από χρυσό η μέρα•
όλα τα μάτια λεν «Ζωή»
και στα χείλη
«Θρίαμβος» η λέξη.

Λαός που χορεύει, λαός που τραγουδά
κι ατέλειωτες των παρελάσεων λεωφόροι…

Πιο πέρα
του θριάμβου οι δημιουργοί
αδάκρυτοι
μες στη σιωπή κηδεύουν τους νεκρούς τους.


© Θεοδόσης Βολκώφ

Προσεχώς...

Ο ΘΕΟΦΙΛΟΣ



Nα σας συστήσω τον Θεόφιλο, ο οποίος βρίσκεται κάτω κάτω στη σελίδα. Νέος συγκάτοικος στο blog και από δω και στο εξής θα μας συντροφεύει. Mπορείτε να παίξετε μαζί του, αλλά με προσοχή. Δαγκώνει. Λύκος, βλέπετε. Κι όταν ουρλιάζει, μην ανησυχείτε. Είναι το φεγγάρι...

Kαι λίγος... Horkheimer

Τα ακόλουθα αποσπάσματα προέρχονται από το λεγόμενο «Φιλοσοφικό Σημειωματάριο» του Max Horkheimer. Πρόκειται για το μοναδικό βιβλίο που εξεδόθη μετά τον θάνατο του φιλοσόφου (1973).
Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ύψιλον σε μετάφραση της Ελένης Τσούκα και του Ζήση Σαρίκα, ο οποίος είχε και την όλη επιμέλεια της έκδοσης. Δική του και η επιλογή των κειμένων που τελικά μεταφράστηκαν, καθώς και οι σημειώσεις που τα συνοδεύουν. Υπογραμμίζουμε εδώ τη συνέπεια και το μεταφραστικό ήθος του Σαρίκα, ο οποίος, ακαταπόνητος, εδώ και τόσα χρόνια χαρίζει στη γλώσσα μας σπουδαία έργα της γερμανικής φιλοσοφικής σκέψης. Οι εκλεκτικές συγγένειες των έργων που αγαπά να μεταφράζει προδίδουν κάτι και από τον πνευματικό προσανατολισμό του ίδιου του μεταφραστή. Σημειώνουμε μέσα στα πολλά και τις εξαίρετες μεταφράσεις του των σπουδαιότερων έργων του Νίτσε.
Με την υπόσχεση να επανέλθουμε, συνεχίζουμε...



Ριζοσπάστες

Μπρος στα ελαττώματα της συζύγου τους δείχνονται όλο κατανόηση – η ανθρωπότητα όμως οφείλει να κάνει αύριο το θαύμα. Φέρονται τάχα έτσι επειδή αγαπούν λίγο ή επειδή αγαπούν πολύ την ανθρωπότητα;



Έκφραση και πόνος

Το γράψιμο μπορεί να σημαίνει είτε ότι κάνει κανείς διαπιστώσεις, σημειώνει γεγονότα και συμβάλλει συνεπώς στη διαδικασία της κυριαρχίας, είτε ότι εκφράζεται. Κι επειδή η έκφραση είναι εδώ βουβή, ο πόνος είναι ένας πόνος που παραπονιέται για τον εαυτό του: έτσι, ακόμη κι όταν κλαίει για άλλους, περιέχει ένα ναρκισσιστικό μεμψίμοιρο στοιχείο. Εξ ου και η ύπαρξη του ναρκισσιστικού στοιχείου σ’ όλη σχεδόν την ποίηση. Υπάρχει μήπως έκφραση που να μην είναι επώδυνη; Στη μη επιστημονική γραμματεία παραμένει η επιλογή μεταξύ του μύθου, του σφαλερού, και του θρήνου, του αδύναμου. Από τούτο το δίλημμα αντλεί ο Θετικισμός τη δύναμή του. Ακόμα κι αυτή η παρατήρηση υπόκειται στην ίδια συνθήκη. Το νόημά της μοιάζει με φως που τρεμοσβήνει.



Για την αυτογνωσία

Η μετατροπή της φύσης σε απλό υλικό δεν είναι τόσο μια αδικία απέναντί της όσο μια φυγή του ζώντος όντος από τον ίδιο του τον εαυτό που λαμβάνει χώρα στο πρόσωπο του ανθρώπου: μια έλλειψη της αυτογνωσίας. Σίγουρα πρέπει να σμιλέψουμε τούτη τη λέξη με τέτοιον τρόπο ώστε να περιλαμβάνει και την πράξη.


Το ερώτημα της φιλοσοφίας

«Αν δεν υπάρχει Θεός, δεν χρειάζεται να παίρνω τίποτα στα σοβαρά», είναι το επιχείρημα του θεολόγου. Οι φρικαλεότητες τις οποίες διαπράττω, τα πάθη που αφήνω να με παρασέρνουν, ζουν, από τη στιγμή που έγιναν και μετά, μονάχα στην ενθυμούμενη ανθρώπινη συνείδηση και ύστερα χάνονται μαζί της. Δεν έχει κανένα απολύτως νόημα να λέμε ότι τότε τουλάχιστον ήταν αληθινά. Δεν υπάρχουν πια, δεν είναι πια αληθινά: και τα δυο σημαίνουν το ίδιο. Εκτός κι αν έχουν φυλαχτεί από κάποιον – απ’ το Θεό. Μπορεί κανείς να το παραδεχτεί αυτό και ταυτόχρονα να διάγει μια ζωή χωρίς Θεό; Αυτό είναι το ερώτημα της φιλοσοφίας.



Οι συνένοχοι

Δεν επιτρέπεται να παραπονιόμαστε, ό, τι κι αν συμβεί, αφού καθόμαστε ήσυχα και άνετα στις πολυθρόνες μας, δειπνούμε και συζητούμε, παρόλο που ξέρουμε πως η ζωή είναι κόλαση. Ακόμη κι εμείς ανήκουμε στους διαβόλους – ακόμη κι εμείς.


Έπεται συνέχεια...

STABAT MATER

Stabat mater dolorosa
iuxta Crucem lacrimosa,
dum pendebat Filius.

Cuius animam gementem,
contristatam et dolentem
pertransivit gladius.

O quam tristis et afflicta
fuit illa benedicta,
mater Unigeniti!

Quae maerebat et dolebat,
pia Mater, dum videbat
nati poenas inclyti.

Quis est homo qui non fleret,
matrem Christi si videret
in tanto supplicio?

Quis non posset contristari
Christi Matrem contemplari
dolentem cum Filio?

Pro peccatis suae gentis
vidit Iesum in tormentis,
et flagellis subditum.

Vidit suum dulcem Natum
moriendo desolatum,
dum emisit spiritum.

Eia, Mater, fons amoris
me sentire vim doloris
fac, ut tecum lugeam.

Fac, ut ardeat cor meum
in amando Christum Deum
ut sibi complaceam.

Sancta Mater, istud agas,
crucifixi fige plagas
cordi meo valide.

Tui Nati vulnerati,
tam dignati pro me pati,
poenas mecum divide.

Fac me tecum pie flere,
crucifixo condolere,
donec ego vixero.

Iuxta Crucem tecum stare,
et me tibi sociare
in planctu desidero.

Virgo virginum praeclara,
mihi iam non sis amara,
fac me tecum plangere.

Fac, ut portem Christi mortem,
passionis fac consortem,
et plagas recolere.

Fac me plagis vulnerari,
fac me Cruce inebriari,
et cruore Filii.

Flammis ne urar succensus,
per te, Virgo, sim defensus
in die iudicii.

Christe, cum sit hinc exire,
da per Matrem me venire
ad palmam victoriae.

Quando corpus morietur,
fac, ut animae donetur
paradisi gloria. Amen.

Λέρμοντωφ. Ο δεύτερος των τραγικών Διοσκούρων της ρωσικής ποίησης του δεκάτου ενάτου αιώνα. Ο πρώτος είναι ο Πούσκιν.

Φλογερός όσο και ο "εν όπλοις αδελφός του", ορμητικός ώς την παραφορά, σκληρός όπως οι βράχοι του Καυκάσου που τόσο τραγούδησε. Περήφανος πέρα από μέτρο, αδιάλλακτος σαν προφήτης, ερωτόληπτος παθητικότατος και συνάμα εραστής ρωμαλέος της δικαιοσύνης και της ελευθερίας. Αρσενικός ολότελα, σε σκέψη, στίχο και πράξη, δεν είναι τυχαίο που βρίσκει - στα 26 του μόλις - τον θάνατο κι αυτός σε μονομαχία. Μια σφαίρα, μια μαχαιριά και όλα τελειώνουν. Ένας κόσμος σβήνει και πλέον δεν υπάρχει ανατολή. Μόνο μια δύση αιώνια, το βύθισμα που δεν έχει τέλος...

The Dagger (1838)


Yes, I like you, my knife of damask pledge,
My friend so bright and so cold,
A thoughtful Georgian forged you for his revenge,
A free Circassian then sharpened for a row.

You had been trusted me by lily-like a hand –
A sign for memory – in time of separation,
And now no blood has dripped from you on land,
But crystal tears – the pearls of depravation.

And looking strait at me, the black and immense eyes,
Filled to their rims with the mysterious woe,
Like your reflective steel in light of fire-dance,
Were sometimes darkness – sometimes glow.

On roads, you are friend – the voiceless passion’s grant,
And for a traveler – the object to rely on:
I will be never changed – my soul will be hard
As you, as you, my friend of iron.



Μετάφραση από τα ρωσικά: YEVGENY BONVER